با گذر از میکروذرات به نانو ذرات، با تغییر برخی از خواص فیزیکی روبه رو می‌شویم، که دو مورد مهم آنها عبارتند از: افزایش نسبت مساحت سطحی به حجمی و ورود اندازه ذره به قلمرو اثرات کوانتومی. اولین اثر کاهش اندازه ذرات افزایش سطح است، افزایش نسبت سطح به حجم نانو ذرات موجب می‌شود که اتم‌های واقع در سطح اثر بسیار بیشتری نسبت به اتم‌های درون حجم ذرات بر خواص فیزیکی ذرات داشته باشند.

این ویژگی واکنش پذیری نانو ذرات را به شدت افزایش می‌دهد به گونه‌ای که ذرات به شدت تمایل به آگلومره یا کلوخه‌ای شدن داشته باشند. هدف اصلی اکثر تحقیقات نانو تکنولوژی شکل دهی ترکیبات جدید یا ایجاد  تغییراتی در مواد موجود می‌باشد. مواد در مقیاس نانو رفتار کاملاً متفاوت، نامنظم و کنترل نشده‌ای از خود بروز می‌دهند. با کوچکتر شدن ذرات خواص نیز تغییر خواهند کرد. مثلاً فلزات، سخت تر می‌شوند و سرامیک نرم‌تر می‌شود. لایه‌های نازک با ضخامت زیر میکرونی، با خواص ناشی از همان دو ویژگی اصلی آنها که شامل نازک بودن و بزرگی فوق العاده نسبت سطح به حجم است، کاربردهای فراوانی در فناوری‌های نوین یافته‌اند. برخی خصوصیاتی که در اثر نازک بودن سطح به وجود می‌آید، شامل افزایش مقاومت ویژه، ایجاد پدیده تداخل نور؛ پدیده تونل زنی، مقیاس شدگی سطحی، تغییر مماسی بحرانی ابر رساناها می‌باشد.

همچنین برخی خصوصیاتی که از بزرگی سطح لایه‌های نازک ناشی می‌شود شامل پدیده جذب سطحی فیزیکی و پدیده جذب سطحی شیمیایی، پدیده پخش و فعالسازی می‌باشد، با توجه به عملکرد و خواص لایه‌های نازک، می‌توان از آنها جهت بهبود تکنولوژیی‌هایی نظیر سلولهای خورشیدی، سنسورها، کاربردهای نوری، مهندسی الکترونیک و فرو الکترونیک و پزشکی و کشاورزی و…. استفاده کرد. امروزه کاربرد لایه نشانی در صنایع، موضوع توسعه یافته‌ای است، به گونه‌ای که بخش بزرگی از زندگی مدرن را مدیون توسعه صنعت لایه نشانی می‌دانند. اکسید آهن ترکیب غیر آلی با فرمول Fe₂O₃ است که دارای چهار فاز متفاوت α و β و γ و ε می‌باشد که از طریق تغییر زمان، اندازه دانه، دما و فشار به یکدیگر تبدیل می‌شوند. در این پایان نامه بیشترین ساختار فریک مربوط به فاز α و کمترین آن مربوط به γ می‌باشد. اکسید آهن به علت خاصیت مغناطیسی ذرات آهن دارای کاربرد منحصر به فردی در زیست – پزشکی می‌باشد.

در فصل اول این پایان نامه به بیان مطالب مربوط به ذرات نانویی، نانو تکنولوژی، نانو ساختارها و خواص و کاربردهای آنها خواهیم پرداخت. در فصل دوم نیز به تعریف لایه‌های نازک و بررسی روش‌های ساخت لایه‌ها و توصیف آنالیزهای مربوط و نیز کاربردهای لایه‌های نازک در زمینه‌های صنعت و تجارت و پزشکی را مورد بحث قرار خواهیم داد.

در فصل سوم به معرفی آهن و ترکیباتش به ویژه اکسید آهن و همچنین به معرفی خواص ساختاری و کاربردهای اکسید آهن خواهیم پرداخت. در فصل چهارم طرز ساخت لایه‌های نازک اکسید آهن به روش حمام شیمیایی توضیح داده می‌شود و نتایج بدست آمده از آنالیزهای مربوط به خواص لایه‌های نازک اکسید آهن را بررسی خواهیم کرد.

شهرهای بزرگ ایران در حال حاضر مرکز تجمع بیش از اندازه جمعیت و مسائل پیچیده اقتصادی، اجتماعی و سیاسی شده اند.گسترش بی رویه و سریع، تراکم بیش از حد جمعیت در شهر های بزرگ سبب گردیده است که این شهر ها قادر به تداوم حیات سالم شهری نباشند.با توجه به این مسائل در شهرهای بزرگ برای توزیع رشد متعادل اقتصادی و اجتماعی و کنترل رشد بی­رویه آنها ایجاد شهرهای جدید پیرامون شهرهای بزرگ در جهت کاهش جمعیت در فاصله مناسب از شهرهای بزرگ پیشنهاد گردیده است(زبر دست وجهانشاهلو،5:1386).

پر واضح است که یکی از مسائلی که باید در شهرهای جدید در نظر گرفته شود مسئله کیفیت زندگی می باشد زیرا که شاخص امروزه پیشرفت یک اجتماع، «کیفیت زندگی» است.این اصطلاح در بر گیرنده مهم ترین عواملی است که شرایط زندگی در جامعه و رفاه شخصی افراد را تعیین می کنند. طی دهه­های اخیر کیفیت زندگی یکی از اساسی ترین نکات مورد توجه در برنامه ریزی شهری بوده است و برای ارزیابی پارامترهای مادی توسعه اقتصادی و تولیدات داخلی در کنار پارامترهای غیر مادی چون کیفیت کار، سطح با سوادی و فرهنگ، استاندارد پزشکی و بهداشت، کیفیت فراغت و تفریح، شرایط محیط زیست، جو سیاسی، احساس خوشبختی انفرادی وحتی آزادی و اتحاد ملی مورد بررسی قرار می گیرند(حریر چی و همکاران،2:1388).

سازمان بهداشت جهانی کیفیت زندگی را به صورت عمومی به این شکل تعریف کرده است: «کیفیت زندگی به برداشت شخصی یک فرد از موقعیت زندگی اش با توجه به فرهنگ و نظام ارزشی جامعه اش و نیز رابطه آن با اهداف، انتظارات، استاندارد ها و احتیاجاتش گفته می شود »(منبع پیشین :2).

موسسه “مرسر ” که در دنیا یک موسسه معتبر مطالعاتی در زمینه منابع انسانی است، با بررسی شاخص های کیفیت زندگی، وضعیت کیفیت زندگی کشورهای مختلف را در سال 2007 بررسی کرد که ایران رتبه 83 را به دست آورد و فنلاند، ایسلند، نروژ و سوئد به عنوان با کیفیت­ترین کشورهای جهان برای زندگی انتخاب شدند. این موسسه هر ساله با در نظر گرفتن 39 معیار به ارزیابی وضعیت کیفیت زندگی در کشور ها و شهر های جهان می پردازد(موسسه منابع انسانی google-(mercer)).

پروژه حاضر در کنار تعریف این مفهوم با گریزی به رویکردهای متفاوت کیفیت زندگی بیشتر بر جنبه اقتصادی آن تاکید کرده است تا از این طریق به تعریفی مشخص و شیوه ای دقیق در ارزیابی کیفیت زندگی شهری دست یابد و در راستای ارتقاء آن قدم بردارد. می دانیم که شهر جدید سهند برای کاستن مشکلات جمعیتی، اقتصادی، اجتماعی وکالبدی کلان شهر تبریز در حوزه نفوذ این شهر احداث شده است ولی ایجاد این شهر نتوانسته کمکی به حل مشکل نماید و با توجه به اهداف از پیش تعیین شده برای آن چندان موفق نبوده و خود شهر با مشکلات اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و ارتباطی دست به گریبان است.با نظر به اینکه این عوامل در کیفیت زندگی افرادی که در این شهر ساکن هستند موثرند در این بررسی، ارزیابی کیفیت زندگی شهروندان شهر جدید سهند به عنوان موضوع پژوهش انتخاب شده است.

1-2. ضرورت مساله

در گزارش برنامه سازمان ملل متحد، با عنوان گزارش توسعه انسانی در سال 1994 با توجه به نیاز های همه مردم جهان و از جمله تامین امنیت اقتصادی و اجتماعی جوامع انسانی در پرداختن به چالش فزاینده امنیت انسانی، مردم را در کانون توسعه قرار می دهد، و رشد اقتصادی را نه به عنوان یک هدف بلکه به مثابه وسیله تلقی می کند، و توسعه انسانی پایدار را توسعه ای می داند طرفدار مردم، طرفدار ایجاد شغل و سازگار با طبیعت (معمار زاده ،6:1374).

مرور ادبیات تحقیق نشان می دهد که توافق عمومی در میان محققان، سیاست گذاران و برنامه ریزان در خصوص نیاز به مطالعه کیفیت زندگی در نواحی شهری وجو دارد. این مطالعات غالباً وظایف کلیدی از قبیل آگاه کردن شهروندان، گروه های اجتماعی و سیاست گذاران از روندهای کیفیت زندگی را بر عهده دارند. نتایج مطالعات کیفیت زندگی می تواند به ارزیابی سیاست ها، رتبه بندی مکان ها، تدوین استراتژی های مدیریت و برنامه ریزی شهری کمک کرده و درک و اولویت بندی مسائل اجتماعی برای برنامه ریزان و مدیران شهری به منظور ارتقای کیفیت زندگی می تواند برای باز شناسی استراتژی های قبلی و طراحی سیاست های برنامه ریزی آینده استفاده شوند(lee,2008,1207). علاوه بر این مطالعات کیفیت زندگی می تواند به شناسایی نواحی مساله دار، علل نارضایتی مردم، اولویت های شهروندان در زندگی، تاثیر فاکتور های اجتماعی ـ جمعیتی بر کیفیت زندگی و پایش و ارزیابی کارایی سیاست ها و استراتژی ها در زمینه کیفیت زندگی کمک کند.

شهرنشینی در کشور ما به سرعت در حال رشد است و بر اساس نتایج سرشماری جمعیت در سال 1385، بیش از 68 درصد آن شهری است(مرکز آمار ایران،1:1385). این در حالی است که در حدود یک سده پیش تنها ده درصد از جمعیت کشور در  شهر ها سکونت داشتند. با این وجود فرصت ها، منابع و امکانات مورد نیاز برای توسعه و تامین نیازهای انسانی به طور مناسبی در شهر ها تأمین نشده است. علاوه بر این مطالعات چندانی در خصوص کیفیت زندگی شهری در شهر جدید سهند انجام نگرفته است، که این وضع یکی از انگیزه های انجام این مطالعه را شکل می دهد. از این رو این مطالعه می تواند اطلاعات مفیدی را در زمینه ارتقای کیفیت زندگی شهروندان شهر جدید سهند فراهم نماید.

با توجه به اینکه در جهان امروز، رفاه اجتماعی بخشی از زندگی و فرهنگ انسان تلقی می شود به نظر می رسد بر آورد نیازهای شهروندان می تواند بر میزان مشارکت شهروندان در امور شهری نقش تعیین کننده ای داشته باشد. چرا که اگر دوران معاصر را اثر استیلای فناوری و اقتصاد بر عرصه جهان بدانیم، اهداف و مقاصد مادی انسان مهمترین نماد آن است(کوکبی و دیگران،7:1384).

1-3. پیشینه تحقیق

در کشور ما مفهوم کیفیت زندگی تا به حال در مورد بیماران مبتلا به بیماری های خاص به دفعات مورد مطالعه قرار گرفته است. اما کمتر کوششی در جهت سنجش کیفیت زندگی در معنای عام آن به چشم می خورد. برای مثال گلشن برهمنی(1378) طی پژوهشی، به بررسی کیفیت زندگی آسیب دیدگان بمباران شیمیایی سردشت پرداخته است. پژوهش وی یک تحقیق توصیفی– مقایسه ای است که کیفیت زندگی آسیب دیدگان بمباران شیمیایی سردشت را با مردم عادی سردشت  موردمقایسه قرار داده است. بر اساس نتایج بدست آمده، آسیب دیدگان بمباران شیمیایی در 6/74 درصد موارد، کیفیت زندگی متوسط، در 5/15درصد موارد ضعیف و در 9/9 درصد موارد، کیفیت زندگی خود را خوب گزارش کردند. در گروه مردم عادی سردشت 74 درصد کیفیت زندگی خود را خوب و 26 درصد کیفیت زندگی خود را متوسط گزارش دادند. در تعیین ارتباط متغیر ها، محقق معتقد است کیفیت زندگی با سن، جنس، تأهل، وضعیت شغل(نیمه وقت،تمام وقت) رابطه معنی دار نداشته و با متغیر های نوع شغل و میزان تحصیلات رابطه مستقیم و معنی دار و با درصد جانبازی ناشی از آسیب شیمیایی و دفعات مراجعه به پزشک در طول یک سال، رابطه معکوس و معنی دار داشته است. در نهایت محقق به این نتیجه می رسد که مقایسه امتیاز کیفیت زندگی در دو گروه مورد بررسی، نشان می دهد که امتیاز کیفیت زندگی در گروه مردم عادی سردشت بالاتر است(برهمنی،1378).

در نظر سنجی که سازمان صدا و سیما از مردم تهران درباره کیفیت زندگی انجام داد نیز، صرفاًرضایت از محل زندگی به عنوان متغیر تعیین کننده کیفیت زندگی معرفی شد. در بررسی صدا و سیما، مفهوم کیفیت زندگی از بعد میزان برخورداری از تسهیلات و امکانات محل سکونت مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج مربوط به شاخص احساس امنیت که در این تحقیق سنجیده شد نشان می دهد که بیشترین نارضایتی در میان مناطق بسیار پایین و نسبتاًپایین شهر دیده می شود. در مورد وجود امکانات تفریحی و آموزشی نیز بیشترین احساس کمبود در بین پاسخ گویان مناطق نسبتاً پایین و بسیار پایین شهر دیده می شود. اطلاعات مربوط به میزان رضایت از هوای محله و چگونگی جمع آوری زباله ها نشان می دهد که مجدداًبیشترین نارضایتی در مناطق پایین شهر وجود دارد. پاسخ گویان مناطق بسیار پایین و نسبتاًپایین نسبت به سایر مناطق رضایت کمتری از محل سکونت خود داشتند. در حالی که با افزایش سطح پایگاه اقتصادی –اجتماعی منطقه محل سکونت پاسخ گویان، بر میزان رضایت کلی از محله مورد سکونت نیز افزوده می شود(مرکز تحقیقات صدا و سیما،1374).

در پژوهشی که توسط غفاری و وانق (1385)در شهر گنبد کاووس انجام گرفته، رابطه کیفیت زندگی و سرمایه اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. تعریفی که این دو محقق از کیفیت زندگی ارائه می دهند تا حد زیادی تحت تأثیر شاخص های اقتصادی قرار دارد.به نظر این دو، «یکی از معروف ترین شاخص های کیفیت زندگی ،شاخص توسعه انسانی است که توسط مرکز برنامه توسعه سازمان ملل در تهیه گزارش های توسعه انسانی از سال 1990 به بعد مورد استفاده قرار گرفته است»( غفاری و همکارش،162:1385). شاخص توسعه انسانی به کمک سه مولفه امید به زندگی در زمان تولد، موفقیت تحصیلی و سرانه واقعی تولید ناخالص داخلی در قالب 100 معرف، کیفیت زندگی کشور های مختلف را مورد سنجش قرار می دهد.

مدلی که آن ها برای بررسی و سنجش کیفیت زندگی شهروندان گنبد کاووس ارئه می دهند، با استفاده از شاخص های تلفیقی بر گرفته از سنجه های مورد استفاده توسط فخرالدین (1991)، توحید الرحمن و شاخص های سازمان جهانی بهداشت تنظیم شده است که دارای عناصر زیر است:

• وضعیت سلامت و تغذیه
• وضعیت فرهنگی
• کیفیت مادی
• کیفیت محیطی
• بهزیستی روانی
• کیفیت دسترسی به خدمات(همان منبع:168)

مثال های فوق برای روشن شدن تعریف و گستره معنایی مفهوم کیفیت زندگی در تحقیقات کشورمان کفایت می کنند. با این حال باید توجه داشت که تعریف کیفیت زندگی باید جامع و شامل عوامل و جنبه های مختلف از جمله عوامل فیزیکی و ساختمانی، جسمانی، اقتصادی، اجتماعی و همچنین برداشت ها و تجربیات ذهنی افراد از مفهوم کیفیت زندگی باشد(ربانی و کیانپور،71:1386-70).

همچنین امروزه کیفیت زندگی تنها در مفهوم کیفیت وضعیت مادی خلاصه نمی شود. در واقع باید میان زندگی مطلوب و زندگی مرفه تفاوت قائل شد، چرا که زندگی مطلوب بر ارزش های انسانی و اجتماعی استوار است، اما زندگی مرفه شاخص هایی همچون ارتقای درآمد اقتصادی را مد نظر دارد.

به لحاظ آکادمیک، مفهوم کیفیت زندگی به عنوان یک زمینه تحقیقی از اوایل دهه 1960 میلادی مطرح شد.         گزارش کمیته ریاست جمهوری امریکا در راستای تحقق اهداف ملی این کشور و کار تحقیقی بائر[1] (1966)درباره آثار ثانویه برنامه های محیط زیستی در امریکا معمولاًبه عنوان اولین کارهایی نام برده می شوند که پیشگام توجه به بحث کیفیت زندگی بوده اند (ربانی و کیانپور،1386).

شالوک[2](205:2004)اعتقاد دارد علاقه به بحث کیفیت زندگی به لحاظ تاریخی از چهار زمینه ریشه می گیرد:

1- بازنگری در این باور که پیشرفت های علمی، پزشکی و تکنولوژیک به تنهایی می توانند خوشبختی و بهزیستی بشر را فراهم کنند و در عوض توجه به این مسئله که احساس بهزیستی شخصی، خانوادگی و اجتماعی در صورتی تحقق می یابد که پیشرفت های مذکور با ارزش ها، ادراکات و شرایط محیط زیستی مساعدی هم همراه شوند.

2- تغییر نگرش از خدمات مبتنی بر اجتماع به سمت سنجش نتایج و پیامد های زندگی فرد در اجتماع.

3- افزایش قدرت مصرف کنندگان و شکل گیری جنیش های تأمین کننده حقوق بیمادان و تأکید بر این جنبش­های برنامه ریزی شخص محور، توجه به پیامد های شخصی برنامه های رفاهی و دولتی و توجه به حق تعیین سرنوشت خود و… .

4- پیدایش تغییرات جامعه شناختی که جنبه های عینی و ذهنی کیفیت زندگی را معرفی کرد و ویژگی های فردی و شخصی این مفهوم را مورد تأکید قرار داد(همان منبع،1386: 23).

1-4. اهداف پژوهش

1-4-1. هدف کلی

شناخت وضعیت کیفیت زندگی شهروندان شهر جدید سهند و ارزیابی عوامل اقتصادی مرتبط با آن.

1-4-2. اهداف فرعی

بررسی و شناخت شاخص های  اقتصادی موثر بر وضعیت کیفیت زندگی در بین شهروندان شهر جدید سهند.

1-4-3. هدف کاربردی

ارائه راهکارهای مناسب جهت افزایش کیفیت زندگی.

1-5. سوالات تحقیق

در راستای اهداف تحقیق سوالات زیر موردتوجه قرار گرفته اند :

1. آیا مالکیت مسکن، قیمت زمین و مسکن بر کیفیت زندگی تأثیر گذار است؟
2. آیا دسترسی به خدمات و امکانات شهری وکیفیت حمل ونقل در کیفیت زندگی افراد موثر است؟
3. آیااشتغال، میزان درآمد افراد و هزینه های شهری بر کیفیت زندگی تأثیر گذار است؟

1-6. فرضیات تحقیق

1. 1. به نظر می رسد مالکیت مسکن، قیمت زمین و مسکن بر کیفیت زندگی تأثیر گذار است.
2. به نظر می رسد دسترسی به خدمات و امکانات شهری و کیفیت حمل ونقل در کیفیت زندگی افراد موثر است.
3. به نظر می رسداشتغال، میزان درآمدافراد و هزینه های شهری بر کیفیت زندگی تأثیر گذار است .

1-7. روش تحقیق

 این تحقیق از نوع کاربردی بوده ودر مطالعه آن از سه روش اسنادی، پرسشنامه و تحلیلی استفاده شده است. در روش اسنادی بیشتر از کتب علمی، نشریه های علمی-پژوهشی، منابع لاتین، سایت ها و نهادها و ارگان های مرتبط به منظور جمع آوری تاریخچه و مفهوم این عنوان و آمارهای اقتصادی و… استفاده شده است. برای بررسی شاخص های اقتصادی شهر جدید سهند با هدف علم به میزان رضایت ساکنین از شاخص های نام برده شده به روش پرسشنامه روی آورده شده است بدین صورت که با توجه به آماده سازی های صورت گرفته در شهر از ساکنین فاز اول که شامل 3 محله بوده 20 پرسشنامه و از ساکنین فاز دو که شامل 9 محله بوده 45 پرسشنامه توسط خانوار هایی که براساس نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند پر گردید.

1-8. قلمرو مکانی و زمانی محدوده مورد مطالعه

قلمرو مکانی پایان نامه شهر جدید سهند می باشد که در فاصله 20 کیلومتری جنوب غربی شهر تبریز و شرق جاده تبریز- آذرشهر واقع شده است.

از نظر معیار زمان، میزان کیفیت زندگی در شهر جدید سهند در سال 1391-1390 بررسی می شود و از سرشماری های سال های 1385-1335 در این تحقیق استفاده شده است.

1-9. محدودیت ها و مشکلات تحقیق

در واقع یکی از علل ناکامی برنامه ریزی شهری در چند دهه اخیر، توجه به آرمان گرایی محض و غفلت از واقعیت های اجتماعی و اقتصادی و فرهنگ بومی بوده است.این ضعف مبانی نظری و جامعه شناختی، در کشور های جهان سوم و از جمله ایران به مراتب شدید تر است.از موانع پیش رود این تحقیق می توان به موارد زیر اشاره کرد:

– کمبود منابع و مراجع معتبر تحقیقاتی(کتاب، مقاله و …)

– محدودیت زمانی برای انجام تحقیق

– عدم استقبال مدیران از نتایج مطالعاتی دانشجویی.

نکته : این فایل فهرست و شناسنامه ندارد

 148 صفحه

قیمت :  40 هزار تومان

بلافاصله پس از پرداخت، لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار میگیرد و  همچنین فایل خریداری شده به ایمیل شما نیز ارسال می شود

پشتیبانی سایت :                 parsavahedi.t@gmail.com

—-

پشتیبانی سایت :       

*         parsavahedi.t@gmail.com

:

سازمان‌ها‌ در خلاء زندگی نمی‌کنند بلکه در محیطی که رفتار و ساختارهای آن‌ها‌ را شکل می‌دهد فعالیت می‌کنند. امرزوه یکی از مشخصه‌های‌‌ عرصه فعالیت سازمان، رقابتی شدن و در نتیجه ناپایداری آن است. همراه با افزایش رقابت در بازار، تصمیم گیری و سیاست‌گذاری برای حفظ بقاء و یا کسب موفقیت پیچیده‌تر شده  است. در چنین شرایطی انتخاب استراتژی مناسب برای سازمان‌ها‌ اهمیت خاصی پیدا کرده است (کردنائیچ و مشبکی، 1381). یکی از عوامل محیطی که امروزه سازمان‌ها‌ را تحت تاثیر قرار می‌دهد تغییرات فناوری اطلاعات است، در واقع پذیرش یک فناوری جدید اجتناب‌ناپذیر در فرایندهای سازمان است. لذا مدیران سازمان‌ها‌ باید در تدوین استراتژی عوامل فناوری را مورد توجه قرار دهند و زیرساختارها تکنولوژی مورد استفاده خود را شناسایی کنند و تکنولوژی مناسب را به کار گیرند. راهکار چنین‌کاری به کارگیری استراتژی فناوری اطلاعات است. استراتژی فناوری اطلاعات زیرساخت‌های‌‌ تکنولوژی یک سازمان را تعیین می‌کند و به سازمان اجازه می‌دهد که تکنولوژی‌های‌‌ مناسب را با بهترین استاندارد‌ها‌ با توجه به هزینه، کارایی، حمایت از تامین نیازها انتخاب کند و به کار گیرد(ماسوکا، 2006). به نظر می‌رسد یکی از عواملی که باعث مقاومت  در به کارگیری یک استراتژی جدید در سازمان فرهنگ سازمانی است. به طور کلی فرهنگ سازمانی عامل بازدارنده قوی در قبال تغییر، به ویژه تغییر فناوری اطلاعات است(لادون و لادون، 1994). با توجه به همین مهم نیز مطالعه حاضر با هدف رابطه فرهنگ سازمانی  و استراتژی فناوری اطلاعات تنظیم شده است.

1-2- بیان مسئله:

دوران جدید که به عصر اطلاعات موسوم است، دوران فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌باشد، بشر امروز جامعه‌ای مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات(ICT)[1] را تجربه می­کند که از ویژگیهای خاص خود برخوردار است. چنین جامعه­ای را جامعه اطلاعاتی می­گویند (صرافی زاده، 1383). جامعه اطلاعاتی جامعه­ای است که در آن زندگی اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی افراد جامعه به فناوری اطلاعات و ارتباطات وابسته است و جامعه­ای است که در آن مردم در محل کار، منزل و حتی در اماکن تفریحی از این تکنولوژی­ حداکثر استفاده را می­برند(میشرا، 2005).

 بر خلاف دوران گذشته که اطلاعات و تکنولوژی در اختیار صاحب نظران فن و صنایع قرار داشت و مشروعیت آن نیز به تایید و تصدیق آنان مرتبط بود در جامعه جدید اطلاعات تکنولوژیستها، علمای اجتماعی و مردم معمولی نیز مرتبط با تکنولوژی اطلاعاتی قرار گرفته و بخشی از زندگی روزمره آنان شده است. زیرا اطلاعات و اخبار در گروه نیازهای اساسی همه مردم قرار گرفته است و تولیدات آن استفاده همه جانبه دارد. در حالی که در دوران گذشته استفاده از تکنولوژی مرتبط با قشر خاصی بود و فراگیری زیادی نداشت (آذرخش، مهراد،1383). ویژگی‌دیگر جامعه اطلاعاتی کالا شدن اطلاعات است، اطلاعات کالا شده و به مدد تکنولوژی‌‌های‌ جدید ارتباطی در دسترس هر کسی که طالب آن باشد قرار می­گیرد. در این گونه جوامع مفاهیم سنتی موجود در زمینه­هایی چون اقتصاد، آموزش، کسب و کار، مدیریت و تجارت دچار تحول می‌گردد. با گذر از عصر صنعتی و ورود به عصر اطلاعات و به گفته الوین تافلر[2] (عصر دانایی) نیاز روزافزون بشر برای آموزش متفاوت­تر با آنچه در گذشته بوده است بیشتر حس می­شود در همین راستا تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات که به طور فزاینده­ای در حال گسترش است می­تواند به نحو مطلوبی تمامی امور زندگی را تحت تاثیر قرار دهد (احمدی نژاد ، 1379).

دنیای موجود با دستاوردهای متنوع خود همواره در معرض تحولات و تغییرات غیرقابل پیش بینی است. الوین تافلر اعتقاد دارد ورود به قرن بیست و یکم به عنوان عصر فرانظریه[3] هنگامی برای انسانها جاذب خواهد بود که آدم کنونی بتواند در مقابل تغییرات آن قرن، قدرت تحمل لازم را داشته باشد و با شجاعت در مقابل آن ظاهر شود. تحقق این ایده­آل هنگامی میسر خواهد بود که از هم اکنون بشر امروزی بتواند خودش را برای تغییرات در دنیای آینده آماده سازد این نیز مشروط به دانش، مهارت، بینش و پویایی است. زندگی در دنیای جدید نیازمند شناخت کامل و کسب مهارتهای استفاده از این ابزارها است و بدون داشتن چنین ابزاری رقابت و زندگی بسیار مشکل خواهد بود و مستلزم از دست دادن فرصتهای فراوانی در زندگی روزانه افراد و جوامع است(کابررا و براجیس، 2001).

سازمانها باید جهت به کار­گیری و استفاده بهینه از تکنولوژی فن­آوری اطلاعات زمینه‌سازی لازم و مطلوب را داشته باشند تا بتوانند در این راه گامهای مهم و صحیح را در عرصه سازمان بردارند. به نظر می‌رسد یکی از مهمترین عوامل موفقیت و شکست در این حرکت در «فرهنگ سازمان» باشد. در واقع با توجه به اینکه فرهنگ سازمانی نظام ارزشها، باورها و آداب و رسوم مشترک در بین اعضای سازمان است و تعاملات قسمتهای مختلف را بر قرار می‌کند لذا باید یک ابزار مؤثر در بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در سازمان تلقی  شود. فرهنگ سازمانی به تمام جنبه­های سازمانی تاثیر می‌گذارد و بر اساس اعتقادات و ارزش­های مشترک، به سازمان‌ها قدرت می‌بخشد و بر نگرش رفتار فردی انگیزه و رضایت شغلی و سطح تعهد نیروی انسانی، طراحی ساختار و نظام­های سازمانی، هدف­گذاری، تدوین و اجرای استراتژی­ها و …. تاثیر می­گذارد(بلو، 2010؛ مارسادر، سردان و سانچز، 2006). همچنین فرهنگ سازمانی عامل موثر در ترویج خلاقیت و نوآوری است که از طریق ارزش نهادن به کار سخت و متمرکز و هدف­دار، پشتکار  و سخت کوشی و تعهد عمل می_­کند(آلینوا، 2009).

نیروی انسانی به عنوان مهمترین منبع اصلی سازمان با استفاده از اطلاعات، فناوری، مواد، تجهیزات و بودجه و… به تولید کالا و خدمات می‌پردازد  و در صورتی که درست عمل کند سازمان نیز از عملکرد خوبی برخوردار خواهد شد. لذا به نظر می‌رسد سازمان از طریق توجه به فرهنگ و شناخت فرهنگ موجود سازمان و تجزیه و تحلیل آن و خلق ارزش­های مناسب در حمایت از فرهنگ مطلوب بتواند در راستای به کار گیری مؤثر استراتژی‌های‌‌ فناوری اطلاعات سازمان، نقش مهمی را ایفا نماید. حال گفته‌های‌‌ اخیر بیشتر در سطح نظری و گمانه زنی‌هایی‌ است که کمتر به صورت نظام مند و در غالب یک مطالعه میدانی بررسی شده‌اند. لذا با توجه به ضعف دانش در بررسی علمی مسئله مطرح شده و همچنین عدم بررسی توامان متغیرهای مورد مطالعه، پژوهش حاضر به منظور پاسخ گویی به این سوال اصلی مهم یعنی؛ آیا بین فرهنگ سازمانی و استراتژی فناوری اطلاعات رابطه معناداری وجود دارد؟ ” صورت بندی گردید.

1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش

امروزه اطلاعات شاخص قدرت است. آنچه کشوری را در سطح اول، دوم و سوم جهان قرار می‌دهد. میزان اطلاعاتی است که آن کشور تولید می‌کند، در دسترس قرار می‌دهد و به کار می‌گیرد. فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان یک فناوری غالب در هزاره جدید معرفی شده است. بدون هیچ شک و تردیدی در فرایند پذیرش پدیده جهانی‌سازی، کشورهایی که زمینه و بستر لازم و مناسب را برای توسعه فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی بوجود نیاورده‌اند، در حرکت هدایت شده و شتابان جهانی‌سازی از وضع موجود به سوی جامعه اطلاعاتی باز خواهند ماند(میشرا، 2005).

اهمیت روز افزون علوم وابسته به اطلاعات، چنان بالا گرفته است که منتقدان و آگاهان را بر این باور رسانده که دانش اطلاعات و نقش و تاثیر آن شاخص ممتاز فعالیت‌‌های‌ طراز اول جوامع بشری است. در حال حاضر در سازمان‌ها‌ اطلاعات پس از عامل انسانی مهمترین منبع ارزشمند محسوب می‌شود و یک منبع حیاتی برای پیشرفت علمی و اقتصادی هر کشوری به حساب می‌آید. به بیان دیگر اطلاعات نیروی اصلی حرکت و شکل دهنده مردم، اجتماعات، سازمان‌ها‌ و کشورهاست(لی، 2000).

نقش مهم اطلاعات را می‌توان در زمینه‌‌های‌ وسیعی از فعالیتهای حیاتی بشر جستجو کرد. اطلاعات به ابزار مهم اطلاعاتی و ارتباطی بسیار مهمی بدل گشته که توسط آن بسیاری از امور روزمره انسانها تسریع و تسهیل شده است(اوز، 2005). در عصر جدید، در انجام امور اداری به طریق سنتی(معمول) شاهد ظهور و گسترش مشکلات و نارسائی‌‌های‌ گسترده‌تری هستیم که از آن جمله می‌توان به طولانی بودن جریان کارها، اشتباهات زیاد کارکنان، صرف هزینه‌‌های‌ گزاف و قابل ملاحظه جهت ثبت و بایگانی اسناد، اوراق و تبادل اطلاعات نوشتاری، ریسک پذیری و خطرپذیری بالا، نارضایتی ارباب رجوع و موارد بسیاری از این قبیل اشاره نمود، که البته با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات شاهد موارد کمی از این قبیل خواهیم بود(جکسون، پارک و پر.بست، 2006)‌. همچنین در عصر حاضر که دوره تغییر و تحول و بحران را در پیش روی داریم. (اگر بحرانی در دنیای امروز باشد، بیش از بحران اقتصاد و پول و نفت و نیرو ، بحران فرهنگ است) (اسلامی ندوشن ، 1354).

در سازمانهایی که فرهنگ استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات وجود ندارد آثار و تبعاتی بدنبال خواهد داشت که از آن جمله می‌توان نارضایتی ارباب رجوع، هزینه‌‌های‌ گزاف، طولانی بودن جریان کارهاو … را نام برد. تحقیقات نشان می‌دهد که بسیاری از عدم کارآیی که در یک سازمان پیش می‌آید ناشی از عدم بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات است(مارسادر، سردان و سانچز، 2006). زیرا رشد روز افزون اطلاعات به سازمانها کمک می‌کند که در میدان رقابت موفق عمل کنند. یکی از موانع اساسی عدم بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات فقدان فرهنگ سازمانی و عدم بکارگیری آن می‌باشد.

بنابراین فناوری اطلاعات و ارتباطات یکی از مهمترین مسائل عصر حاضر در تمام جوامع می‌باشد پس بکارگیری آن در سازمانها جهت هماهنگی با جامعه بین الملل لازم و ضروری به نظر می‌رسد ولی متأسفانه هنوز شرایط و فرهنگ مناسب جهت استفاده مؤثر به جا و ماهرانه از این فناوری در سازمانها بوجود نیامده است. لیکن فرهنگ سازمانی به دلیل ماهیت اثرگذاری قوی که می‌تواند بر رفتار و عملکرد اعضای سازمان داشته باشد(مکلنتاش و دوهرتی، 2010) و  نقش مهمی را در بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات ایفا کند.

لزوم توجه به فرهنگ به علت تاثیری که فرهنگ سازمانی بر تمام ابعاد سازمان می‌گذارد، می‌تواند سازمان را به جلو راند و یا از حرکت بازدارد و این توان بالقوه به خاطر تاثیری است که فرهنگ بر رفتار دارد. لذا اگر بخواهیم علل موفقیت و عدم موفقیت سازمانهایمان را مطالعه کنیم باید به بررسی فرهنگ بپردازیم.

فرهنگ سازمانی مختلف می‌تواند بر عملکرد(مکلنتاش و دوهرتی، 2010)، موفقیت و اثر بخشی یک سازمان و موسسه(کوانتز و بوگلارسک، 2007؛ آکتاس، کییک و کیاک، 2011) تاثیر متفاوتی داشته باشد‌. با این حال اشاره به این نکته ضرورت دارد (سازمانهای موفق ) فرهنگ‌‌های‌ ایجاد کرده‌اند که ارزشها و مدیریت رهبران خود را در هم آمیخته اند و به همین دلیل است که این ارزشها سالها دوام آورده‌اند و به نظر می‌رسد که نقش حقیقی مدیریت سازمانها، اداره ارزشهای سازمان است. سازمانهای موفق به ایجاد فرهنگ مشترک میان کارکنان و ایجاد روحیه خوب بها می‌دهند‌. چارچوبی از همبستگی ایجاد می‌کنند که در محدوده آن افراد پر انگیزه ، خود را با شرایط انطباق  می‌دهند(گریتلی، یازیکی، اوراز و آکر، 2013).

بر مبنای مطالعات متعدد، مدیران و پژوهشگران از اوایل دهه 1980 میلادی توجه خود را به چگونگی مدیریت فرهنگ سازمانهایشان و هماهنگ نمودن آن با سایر اجزاء به بهترین وجه آغاز نموده اند(شیم، 2010؛ کیم و کیم، 2011). با وجود اینکه سابقه مطالعات فرهنگ سازمانی بیش از دو دهه نیست‌. اما تحقیقات، تاثیر فرهنگ و جلوه‌‌های‌ فرهنگی را بر رفتار کارکنان نشان داده‌اند و تعدادی ازنویسندگان این فرض را مطرح و پشتیبانی کرده‌اند که شرکتها وسازمانهای موفق دارای فرهنگ قوی بوده اند.

استفاده‌کنندگان این پژوهش کلیه کارکنان، مدیران و سازمان‌ها‌ می‌باشند، که با پیاده کردن یک الگوی فرهنگی مناسب و قوی در سازمان زمینه استفاده بهینه از فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین آنها فراهم می‌شود. در واقع با روشن شدن رابطه فرهنگ سازمانی با فناوری اطلاعات، در ارگان‌ها‌ و ادارات زمینه لازم برای توجه و اقدام جدی مسئولین جهت بالابردن فرهنگ سازمانی فراهم آید تا از آن طریق بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات افزایش یابد.

1-4- اهداف پژوهش

1-4-1- اهداف کلی

هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و استراتژی فناوری اطلاعات در مراکز فنی و حرفه‌ای می­باشد.

1-7-2-اهداف فرعی

با توجه به اهمیت نقش فرهنگ سازمانی در میزان به کارگیری فناوری اطلاعات توسط کارکنان این تحقیق بر آن است تا با بررسی فرهنگ سازمانی در مراکز فنی و حرفه‌ای‌ به اهداف ذیل دست یابد:

• تعیین میزان به کارگیری فناوری اطلاعات در مراکز فنی و حرفه ای.
• تعیین میزان رابطه هفت ویژگی فرهنگ سازمانی با فناوری اطلاعات در مراکز فنی و حرفه‌ای.
• تعیین میزان بکارگیری فناوری اطلاعات در بین کارکنان زن و مرد در مراکز فنی و حرفه‌ای.

1-5- سوالات پژوهش

1-5-1- سؤال اصلی

1- آیا بین فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات در مراکز فنی و حرفه‌ای رابطه وجود دارد؟

1-5-2- سوالات فرعی

• میزان بکارگیری فناوری اطلاعات در بین کارکنان مراکز فنی و حرفه‌ای چگونه است؟
• آیا بین هفت ویژگی فرهنگ سازمانی با فناوری اطلاعات و ارتباطات در مراکز فنی و حرفه‌ای رابطه وجود دارد؟
• آیا میزان به کار گیری فناوری اطلاعات در بین کارکنان زن و مرد در مراکز فنی و حرفه‌ای تفاوت وجود دارد؟

1-6- فرضیه‌های پژوهش:

1-6-1- فرضیه اصلی:  بین فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات رابطه معناداری وجود دارد.

1-6-2- فرضیه‌های فرعی:

1-6-2-1- بین میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و پیشرفت مراکز فنی و حرفه‌ای رابطه معنا‌داری
وجود دارد.

1-6-2-2- بین ویژگی‌ نوآوری و ریسک‌پذیری در فرهنگ سازمانی و استراتژی فناوری اطلاعات رابطه معنا داری وجود دارد.

1-6-2-3- بین ویژگی‌ توجه به جزئیات در فرهنگ سازمانی و استراتژی فناوری اطلاعات رابطه معناداری وجود دارد.

1-6-2-4-  بین ویژگی‌ نتیجه محوری در فرهنگ سازمانی و استراتژی فناوری اطلاعات رابطه معناداری وجود دارد.

1-6-2-5- بین ویژگی‌ توجه به افراد در فرهنگ سازمانی و استراتژی فناوری اطلاعات رابطه معناداری وجود دارد.

1-6-2-6- بین ویژگی‌ توجه به گروه در فرهنگ سازمانی و استراتژی فناوری اطلاعات رابطه معناداری وجود دارد.

1-6-2-7- بین ویژگی‌ داشتن روحیه جسارت و سرشکنی در فرهنگ سازمانی و استراتژی فناوری اطلاعات رابطه معنا داری وجود دارد.

1-6-2-8- بین ویژگی‌ ثبات و پایداری در فرهنگ سازمانی و استراتژی فناوری اطلاعات رابطه معناداری وجود دارد.

1-6-2-9- بین میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و پیشرفت کارکنان زن و مرد رابطه معنا‌داری وجود دارد.