پایان نامه تأثیر عوامل بازار و سازمانی بر افشای داوطلبانه شرکت ها |
هدف نهایی سیستم حسابداری فراهم نمودن اطلاعات برای اشخاصذینفع در قالب گزارشهای درونسازمانی و برونسازمانی میباشد. واژه افشا به مجموعه متنوعی از اطلاعات الزامی و داوطلبانه، شامل صورتهای مالی و یادداشتهای همراه، گزارش هیات مدیره، تجزیه و تحلیل مدیریت، پیشبینیهای مدیریت، ارائه تجزیه اطلاق میشود. بهبود و ارتقای افشای اطلاعات موجب بهبود شفافیت میشود که یکی از بهترین اهداف تحولات جهانی و ابتکارات عمده در فرآیند اصلاح مالکیت در کشورهای مختلف است. به نظر بسیاری از نظریه پردازان حوزه حسابداری و اقتصاد، اطلاعات عامل کلیدی در کارایی تخصیص منابع و رشد اقتصادی کشورهاست. بدیهی است که اصل افشاء به عنوان یکی از اصول حسابداری کـلیه واقعیتهای بـا اهـمیـت و مـربوط در رابـطه با رویدادها و فعالیتهای واحد تجاری را بیان مینماید. افشاء کافی ,افشاء مناسب و افشاء کامل اصطلاحاتی است که در کتب و مقالات حسابداری برای توصیف افشاء به کار میرود اما متداولـترین آن افـشاء کــافی میباشد که حاکی از حداقل افشای مورد نیاز است و یا به عبارتی دیگر مفهوم افشاء کافی بیان کننده این موضوع است که صورتهای مالی نباید گمراه کننده باشد. وجود اطلاعات مالی شفاف و قابل مقایسه، هم چنین رکنرکین پاسخگویی و تصمیمگیریهای اقتصادی آگاهانه و از ملزومات بیبدیل توسعه اقتصادی (کمیته تدوین استانداردهای حسابداری، 1385) افشای مناسب به برخورد یکسان با کلیه استفاده کنندگان بالقوه در خصوص افشای اطلاعات مالی دلالت میکند . اغلب چنین استدلال میشود که جریان شفاف و با کیفیت اطلاعات، موجب کاهش عدم تقارن اطلاعاتی میگردد. عدم تقارن اطلاعاتی، به وضعیتی اطلاق میشود که آگاهی بیشتر است چنین عدمتقارن اطلاعاتی، موجب بروز مشکلاتی نظیر مخاطره اخلاقی و انتخاب نادرست میشود. بنابراین، به منظور حفظ منافع سهامداران و سایر افراد ذینفع، افشای عمومی و با کیفیت اطلاعات ضروری است. (حساس یگانه و نادی قمی، 1385 :37) افشا در حسابداری واژهای فراگیر است و تقریباً تمامی فرآیند گزارشگری مالی را در بر میگیرد یکی از اصول اولیه حسابداری اصل افشای کلیه واقعیتهای با اهمیت و مربوط درباره رویدادها وفعالیتهای مالی واحدهای تجاری است. اصل مزبورایجاب میکند که صورتهای مالی به گونهای تهیه و ارائه شود که از لحاظ هدفهای گزارشگری اولاً به موقع ، مربوط و قابل اعتماد و ثانیاً قابل مقایسه و قابل فهم باشد یعنی بتواند استفاده کنندگان صورتهای مالی را در اتخاذ تصمیمهای آگاهانه کمک کند (عالیور،1370: 25). مدیران از فعالیتهای شرکت نسبت به سهامداران و سرمایهگذاران بالقوه و سایر ذینفعان ارائه کلیه اطلاعات به گونهای که تصویر کاملی از فعالیتها و رویدادهای مالی واحد تجاری را بیان نماید حاکی از افشای کامل میباشد. اگر چه لازم است صورتهای مالی به نحو کامل ارائه شود اما نباید حاوی اطلاعات بیش از حد و بیاهمیت باشد زیرا ممکن است توجه استفادهکنندگان صورتهای مالی به اطلاعات جزئی و کم اهمیت معطوف و در نتیجه رویدادها و عملیات بااهمیت نادیده گرفته شود. افشای داوطلبانه شرکت با توجه به کنترل تضاد منافع بین سهامداران، بستانکاران و مدیران تعیین میشود (واتس وزیمرمن، 1986) با در نظر گرفتن این تضاد منافع، می توان چنین استنباط کرد که انگیزههای زیربنای افشای اختیاری در شرکتها، به ویژگیهای شرکت بستگی دارد (چاو و وانگ بورن، 1987). در ضمن میزان افشای اطلاعات در گزارشگری مالی علاوه بر هماهنگی با نیاز و خبرگی استفاده کنندگان گزارشهای مالی به ویژگیها و معیارهای مورد انتظار از افشاء نیز وابسته است. از طرفی فناوری اطلاعات و ایجاد سیستمهای اطلاعاتی حسابداری عنصری کلیدی در حذف محدودیت زمانی و مکانی ، دسترسی بهتر و سریع به اطلاعات، به روز بودن و …. است .
موضوع پژوهش حاضر، مطالعه تأثیر عوامل بازار و سازمانی بر افشای داوطلبانه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. این فصل باعنوان کلیات پژوهش، نگاهی کلی به پژوهش مینماید و خواننده را با آنچه قرار است تجزیه و تحلیل گردد آشنا میسازد. در فصل حاضر، مساله اصلی و ضرورت انجام پژوهش بیان میشود. در ادامه، فرضیات مورد نظر در راستای بررسی ارتباط بین متغیرها، مطرح میشوند و همچنین جامعه آماری مورد مطالعه و قلمرو پژوهش، تبیین میگردد. در نهایت، کلمات کلیدی پژوهش، به لحاظ عملیاتی تعریف و ارائه میشوند.
1-2) بیان مسئله
امروزه توسعه اقتصادی بر پایه دسترسی به منابع مالی برای سرمایهگذاری استوار میباشد. این در حالی است که تصمیم سرمایهگذارن در خصوص سرمایهگذاری ، به نوبه خود به وجود گزارشگری مالی مناسب بستگی دارد. گزارشگری مالی تخصیص منابع سرمایه در یک شرکت تجاری و قابلیت سوددهی آن را افشا مینماید. بنابراین افشای اطلاعات مالی برای استفاده کنندگان از صورتهای مالی امری ضروری به شمار می رود. بدیهی است اصل افشا به عنوان یکی از اصول حسابداری، کلیه واقعیتهای با اهمیت و مربوط در رابطه با رویدادها و فعالیتهای واحد تجاری را بیان میکند. اصل افشا ایجاب مینماید که صورتهای مالی به گونهای تهیه و ارائه شود که از لحاظ اهداف گزارشگری مالی، قابل فهم، آگاه کننده و حتی الامکان کامل باشد. به بیان دیگر اصل افشا خواستار افشای اطلاعات مربوط در صورتهای مالی به گونهای است که از یک طرف امکان اتخاذ تصمیمهای آگاهانه برای استفاده کنندگان را فراهم نموده و از طرف دیگر باعث گمراهی آنان نشود (خانی و میرباقری،1391).
مدیران شرکتها همواره از طریق گزارشگری مالی شامل صورتهای مالی، یادداشتهای همراه و تجزیه و تحلیلهای مدیریت، اطلاعات شرکت تحت مدیریت خود را جهت آگاهی استفادهکنندگان برون سازمانی افشا میکنند. میزان اطلاعات افشا شده تحت تأثیر عوامل گوناگونی قرار دارد. مثل تصمیم تیم مدیریت و تحلیل هزینه منفعت که انگیزههای اختیاری مدیر است.
طبق نظریه هیأت تدوین استانداردهای حسابداری مالی تصمیمگیری سرمایهگذارن بر اساس اطلاعات حسابداری تاثیرات عمدهای در تخصیص بهینه منابع اقتصادی یک کشور دارد. در مدلی که توسط (دانیل، هیرش لیفر و سابر امانیام،1998) طراحی گردید سهامداران به اطلاعات خصوصی شرکتها واکنش بیشتری نسبت به اطلاعات عمومی نشان میدهند (کاشانی پور و همکاران، 1388).
در عمل، میان کیفیت و کمیت اطلاعاتی که شرکتهای مختلف تهیه و منتشر میکنند و اطلاعاتی که سهامداران و اعتبار دهندگان نیاز دارند، شکاف عمیقی وجود دارد. نهادهای سرمایهگذاری به اطلاعاتی به موقع، اتکاپذیر و کامل نیاز دارند تا نسبت به مسئولیت نمایندگی مدیریت و تصمیمهای سرمایهگذاری خود قضاوت نمایند. از طرفی ایجاد و نگهداری نظام افشای پیچیده مالی ارزان نیست، زیرا شرکتها مجموعه متعددی از اقلام مالی و غیر مالی دارند که به طور معمول افشای آنها چندان ساده نیست. از این رو بر اساس ساختار بازارها، در هر کشوری مجموعهای از منابع بر قواعد حسابداری و افشا مقرر شده که شرکتها ملزم به رعایت آن هستند. شرکتها در مورد پیش بینی درآمدها توسط مدیر، جلسههای سرمایهگذارن و تحلیلگران مجامع خرید سهام یا انصراف از خرید، حضور سرمایهگذارن افشای مربوط به سرمایهگذارن در سایتهای خبری شرکت و سایر پروندههای قانونی، اطلاعات را به صورت داوطلبانه افشا میکنند.
افشای اختیاری یک مکانیسم کنترل خارجی است که می کوشد مشکلات بین سهامداران عضو و غیر عضو را از طریق فراهم کردن اطلاعات مربوط به نتایج مالی و غیر مالی کاهش دهد. در تئوری نمایندگی فرض بر این است که سهامداران عضو تمایل به افشای اطلاعات به جای واگذاری امکان نظارت به افراد غیر عضو را دارند، چرا که هزینههای ناشی از حضور مدیران برای افشا کمتر از هزینههای کنترلی افراد غیر عضو خواهد بود (جنسن و مکلین،1976).
دلیل اصلی تاکید بر افشای داوطلبانه حفظ منافع سهامداران است .چون افشای داوطلبانه اثر مثبتی بر عملکرد شرکتها دارد و بر حفظ منافع سهامداران و اشخاص ذینفع اثر گذار است .چون افشای به موقع و داوطلبانه اطلاعات عاملی است که باعث سالم سازی بازار سرمایه گشته و از معاملات افرادی که به نحوی به اطلاعات منتشر شده دسترسی دارند جلوگیری میکند و همچنین باعث آشکار شدن گزینههای جدید و یا حذف گزینههای ضعیف میشود و سرانجام افراد را تحت تأثیر قرار داده و آنان را به سمت اتخاذ تصمیم صحیح سوق میدهد.
با توجه به مطالب بیان شده در رابطه با موضوع پژوهش مشخص میشود که موضوع افشای اطلاعات تنها محدود به قشر خاصی از استفاده کنندگان صورتهای مالی نمیشود بلکه این موضوع در برگیرنده نیاز طیف وسیعی از افراد جامعه از جمله مجامع حرفهای، اعتباردهندگان، دولت و سرمایهگذارن است. نتایج پژوهشهای خارجی نشان میدهد که سطح افشای داوطلبانه بر اثر تعداد زیادی از عوامل از جمله : حاکمیت شرکتی ،اندازه شرکت، کیفیت سود، ساختار مالکیت، نوع صنعت، شدت رقابت، عدم تقارن اطلاعاتی، و تغییرات در قانونهای دولتی میباشد. عوامل بازار و عوامل سازمانی و تاثیر آنها بر افشای داوطلبانه از موضوعاتی است که کمتر در پژوهشهای داخلی بدان پرداخته شده است. این مطالعه وجود این شکاف را پر می کند.
1-3)اهمیت و ضرورت انجام پژوهش
افشا اطلاعات مالی و غیر مالی یک شرکت ، نقش مهمی را در بازار سرمایه بازی میکند. اطلاعات افشا شده، امکان اتخاذ تصمیمهای اقتصادی جهت تخصیص منابع کمیاب را، برای بازیگران بازار سرمایه فراهم میکند و بر کارایی بازار تأثیر میگذارد. با توجه به نوع و اهمیت اطلاعات، افشا اطلاعات از کانالهای مختلف، صورت میگیرد. شرکتها از طریق گزارشگری مالی شامل صورتهای مالی، یادداشتهای همراه و تجزیه و تحلیلهای تیم مدیریت، اطلاعات خود را افشا میکنند. با توجه به اهمیتی که مفهوم افشا در میان استفادهکنندگان از اطلاعات مالی دارد، توجه به عوامل موثر بر آن میتواند نقش مهمی در بهبود سیستم گزارشگری مالی شرکتها و ارتقای قابلیت اتکای اطلاعات مالی داشته باشد. از این نظر، اولین ضرورت پژوهش حاضر، تبیین عوامل موثر بر کیفیت افشای شرکتها در راستای آگاهیرسانی به مدیران واحدهای انتفاعی به عنوان مسئولان تهیه اطلاعات مالی است. همچنین، تعیین عوامل مذکور می تواند نقش به سزایی در تدوین راهبردهای افشای شرکتی و تنظیم مقررات مربوط به آن میباشد.
1-4)اهداف پژوهش
هدف اصلی پژوهش حاضر، شناخت تأثیر بازار و عوامل سازمانی بر افشای داوطلبانه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد. متناسب با هدف کلی مذکور، اهداف فرعی ذیل تدوین و در طول پژوهش، پیگیری میشوند.
1-4-1)اهداف ویژه
- شناخت تاثیر کیفیت سود بر سطح افشای داوطلبانه
- شناخت تاثیر کیفیت حسابرسی بر سطح افشای داوطلبانه
- شناخت تاثیر شدت رقابت در بازار محصول بر سطح افشای داوطلبانه
- شناخت تاثیر عدم تقارن اطلاعاتی بر سطح افشای داوطلبانه
1) Watts and Zimmerman
2) Chow and Wang Bourne
1) Daniel hirchlyfr
2) Sabre amanyam
3) Jensen& mklyn
فرم در حال بارگذاری ...
[سه شنبه 1399-10-23] [ 06:19:00 ب.ظ ]
|