اطلاعات مالی، همواره تاثیر بسزایی در تصمیم گیری های استفاده کنندگان درون و برون سازمانی ایفا می کند، چرا که این استفاده کنندگان با تکیه بر این اطلاعات، به اتخاذ تدابیر سرمایه گذاری می پردازند، در این میان حرفه حسابرسی به عنوان عامل سوم با اعتباردهی به این صورتها، اعتماد ذینفعان را بیش از پیش افزایش داده و به استفاده کنندگان صورتهای مالی اطمینان می دهد که این اطلاعات فاقد هر گونه تحریف و یا اشتباه با اهمیت بوده، و وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف پذیری مالی را به نحو مطلوب و شایسته طبق استانداردهای حسابداری نشان می دهد، اما سوال قابل بحثی که در این جا مطرح می‌گردد این است که فرآیند حسابرسی تا چه حد توانسته است اشتباهات و اشکالات موجود را کشف و گزارش نماید و در کل سطح کیفیت حسابرسی انجام شده چگونه بوده است. در پاسخ به این سوال می توان به بحران های مالی جهانی و رویدادهای آشفته سازی که در اقتصاد بین المللی در طول یک یا دو دهه گذشته رخ داده (از قبیل ورشکستگی شرکت انرون و ورلدکام ) اشاره کرد، به همین جهت نقش کیفیت حسابرسی و گزارشات مالی معتبر و با کیفیت توسط انجمن های برجسته حسابرسی در این جا پر رنگ تر می‌شود. مزیت این پژوهش نسبت به سایر پژوهش های انجام شده در داخل کشور که بیشتر به تحقیق در مورد مدیریت سود و کیفیت حسابرسی به شیوه‌های مختلف پرداخته اند، بررسی تاثیر معیار ریسک دعوی قضایی با کیفیت حسابرسی و دیگر عوامل موثر بر آن می باشد.
با توجه به حسابرسی های صورت گرفته تاثیر خطر قضایی صاحبکار خاص بر تمایز کیفیت حسابرسی بین حسابرسان رسمی و غیر رسمی قابل درنگ و بررسی است، چرا که به اعتقاد دای (1993) حسابرسان بزرگ ثروت بیشتری دارند و اهداف جذاب و فریبنده ای برای دادخواهی دارند. حسابرسان رسمی متحمل زیان های پولی و اعتباری بیشتری از دادخواهی نسبت به حسابرسان غیر رسمی می‌شوند، بنابراین طبعا حسابرسان بزرگ کوشش بیشتری برای اجتناب یا کاهش دادخواهی بالقوه دارند، هنگامی که ریسک قضایی شرکتی بالا باشد، حسابرسان رسمی وقت بیشتری جهت بررسی و اجرای حسابرسی ماهرانه و تخصصی صورتهای مالی شرکت و نظارت بر سیستم گزارشگری مالی خواهند گذاشت، چرا که به گفته دی آنجلو (1981) حسابرسان بزرگ نسبت به سایر حسابرسان، انگیزه بیشتری جهت حفاظت از شهرت و اعتبار خود در رابطه با ارائه خدمات بهتر دارند. لذا هدف از این پژوهش به صورت تخصصی، بررسی این است که حسابرسان رسمی برای شرکتهای با ریسک دعاوی قضایی بالاتر نسبت به شرکتهای با ریسک قضایی پایین، حسابرسی با کیفیت بالاتر ارائه می کنند. که نتایج این تحقیق می تواند بر تصمیمات استفاده کنندگان قابل ملاحظه و تاثیرگذار باشد.
 
اهمیت و ضرورت انجام پژوهش
هزینه‌های ناشی از دعاوی قضایی بسیار با اهمیت و اساسی است، چرا که بستانکاران، اعتباردهندگان، مدبران و کارکنان مهمترین گروه هایی هستند که به طور چشمگیری از خطر دعاوی قضایی تاثیر می پذیرند، مطالعات اخیر حاکی از آن است که مدیران شرکتهای دارای دعاوی ممکن است اطلاعات مالی خود را در این زمینه پنهان سازی نموده و یا نتایج ناشی از خطر دادخواهی را گزارش ننمایند، بنابراین یکی از عوامل مهم و موثری که شرکت­ها ممکن است با آن روبرو شوند دعوی قضایی است که امکان دارد برای آن شرکت به وجود آید. دعوی قضایی می­تواند بر ارزش شرکت و همچنین دید سرمایه­گذاران تاثیرگذار باشد. یکی از مواردی که در کیفیت صورت­های مالی و گزارش آن تاثیرگذار است، کیفیت حسابرسی انجام شده توسط حسابرس مستقل صورت­های مالی شرکت است. در نتیجه بررسی این مورد که آیا ارتباط معناداری بین کیفیت حسابرسی و ریسک دعوی قضایی وجود دارد، می­تواند به صاحبان اصلی شرکت، مدیران از جهت استخدام حسابرسان باکیفیت و به حسابرسان در انتخاب مشتریان خود کمک شایانی نماید. از موارد دیگری که در این تحقیق مورد بررسی قرار می­گیرد رابطه بین ریسک دعوی قضایی و کیفیت حسابرسی با میزان اقلام تعهدی اختیاری است، که می­تواند به حسابرسان در بررسی اقلام تعهدی شرکت­هایی که از ریسک دعوی قضایی بالایی برخوردارند کمک نماید.
 
1-4- اهداف کلی تحقیق
هر پژوهشی برای دستیابی به اهداف خاصی صورت می پذیرد، این هدف در قالب مساله تحقیق نمایان می‌شود، از آنجایی که تاکنون در هیچ یک از تحقیق ها به بررسی ارتباط بین ریسک دعوی قضایی با کیفیت حسابرسی پرداخته نشده است. تحقیق حاضر قصد دارد این کمبود را تا حدودی برطرف نماید. بنابراین هدف اصلی این تحقیق این است که علاوه بر بررسی ارتباط بین ریسک دعاوی قضایی با کیفیت حسابرسی، ارتباط بین ریسک دعوی قضایی و میزان اقلام تعهدی را نیز مورد بررسی قرار می دهد. هدف دیگر این پژوهش، بررسی رابطه بین کیفیت اقلام تعهدی و کیفیت حسابرسی است، چرا که اقلام تعهدی تحت تاثیر رویه ها و خط مشی های انتخابی و اعمال فرصت طلبانه مدیریت قرار می گیرد.
 
1-5- فرضیه­های تحقیق
بیان مسئله به صورت گذرا و کلی بیان شده است، و لذا چون به صورتی مبهم و پیچیده بیان می‌گردد، تدبیر و هدایت آن میسر نخواهد بود، بنابراین امکان حل مسئله به صورت علمی امکان پذیر نمی باشد، مگر این که به فرضیه یا فرضیاتی تبدیل شود، از این رو می توان ادعا کرد که فرضیه یک ابزار نیرومند و با اهمیت در تحقیق علمی است که محقق به کمک آن به جستجوی تبیین مورد نظر می‌پردازد. (دلاور، 1383:87 و 89 ). در این تحقیق نیز با در نظر گرفتن سوالات اصلی تحقیق که بر اساس مطالعات انجام شده و یافته های قبلی تدوین شده، اقدام لازم برای تدوین فرضیات تحقیقی به صورت زیر مطرح می‌گردد:
1) میزان اقلام تعهدی اختیاری دارای ارتباط مثبت و معناداری با کیفیت حسابرسی است.
2) ریسک دعوی قضایی دارای ارتباط مثبت و معناداری با میزان اقلام تعهدی اختیاری است.
3) ریسک دعوی قضایی و میزان اقلام تعهدی اختیاری دارای ارتباط مثبت و معناداری با کیفیت حسابرسی می باشند.
4) ریسک دعوی قضایی دارای ارتباط مثبت و معناداری با کیفیت حسابرسی است.
5) میزان اقلام تعهدی در شرکت های با دعوی قضایی پایین و کیفیت حسابرسی بالا، پایین است.
 
 
 
1-6- قلمرو تحقیق
این بخش از جهت همبستگی و روش شناسی از نوع شبه تجربی و پس رویدادی و در حوزه تحقیقات اثباتی حسابداری است که با اطلاعات واقعی انجام می پذیرد، این پژوهش از لحاظ ماهیت و اهداف از نوع کاربردی است و از اطلاعات واقعی گزارشات مالی منتشر شده (صورتهای مالی و یادداشت های همراه ) استخراج گردیده است، و با توجه به عنوان و هدف تحقیق، موضوع تحقیق در سه مورد کیفیت حسابرسی، ریسک دعوی قضایی و میزان اقلام تعهدی محصور می‌گردد، که از اطلاعات شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1386 تا 1390 استفاده شده و در تجزیه و تحلیل اطلاعات آن از مدل رگرسیونی چند متغیره استفاده گردیده است.
 
1-7- استفاده­کنندگان از نتایج تحقیق

استفاده­کنندگان از نتایج تحقیق می­توانند موارد زیر باشند:
حسابرسان مستقل، جهت شناخت شرکت­های با ریسک دعوی قضایی بالا.
مدیران شرکتها، جهت استخدام حسابرسان خبره.
اشخاص ذینفع شرکت.
سهام­داران و سرمایه­گذاران حقیقی و حقوقی،
سایر پژوهشگران.
 
. Enron
. WorldCom
. Dye
. DeAngelo