بررسی خصوصیات اقتصادی شهرستان

3 ـ 3 ـ 1 ـ صنعت

شهرستان لنگرود 1/6 درصد جمعیت استان گیلان و 9/6 درصد جمعیت فعال اقتصادی استان را دارا می باشد. این شهرستان جمعاً دارای 7812 کارگاه اقتصادی است که 14/6 درصد از کارگاه های استان را تشکیل می دهد. از این تعداد 5150 واحد در نقاط شهری و 2662 واحد در نقاط روستایی به فعالیت اشتغال دارند.

همچنین از کارگاههای این شهرستان 858 کارگاه تحت مدیریت بخش عمومی قرار دارد که 326 واحد آن در نقاط شهری و 532 واحد در نقاط روستایی واقع شده اند. از 6954 کارگاه تحت مدیریت بخش خصوصی 4824 واحد در نقاط شهری و 2130 واحد در نقاط روستایی قرار دارند.

در این شهرستان 723 خانوار به فعالیت اقتصادی اشتغال دارند که 482 خانوار در نقاط شهری و 241 خانوار در نقاط روستایی ساکن هستند. همچنین 89/4 درصد از کل فعالیتهای اقتصادی خانوارهای استان در این شهرستان انجام می گیرد.

3 ـ 3 ـ 1 ـ 1 ـ اقتصاد صنعت و معدن

از مجموع 7812 کارگاه شهرستان لنگرود 17 درصد یعنی 1118 کارگاه مربوط به امور صنعتی می باشد که از میان آنها تعداد شاغلان 41 کارگاه به 10 نفر یا بالاتر می رسد. از این تعداد نیز تنها 2 کارگاه صنعتی دارای 50 تا 99 نفر شاغل می باشند، بنابراین دامنه فعالیتهای صنعتی شهرستان لنگرود در مقیاس بزرگ گسترش نداشته دارای محدودیت است.

ظرفیت کارخانه چای شهرستان نیز در شبانه روز 431 تن می باشد ولی با توجه به این نکته که حدود 5 ماه از سال برداشت چای وجود ندارد این ظرفیتها بلا استفاده باقی می مانند و از این نظر سودآوری کارخانه های چای و نرخ بازدهی سرمایه را تقلیل می دهند. در برخی از کارگاههای تولید ابریشم عملیات خشک کردن پیله تر به روش سنتی صورت می گیرد ولی این شیوه متناسب با روش های صحیح علمی نبوده و کیفیت نخ ابریشم را، که متعاقباً تولید می شود، به شدت کاهش می دهد. کارخانه صنایع ابریشم شرق گیلان واقع در چمخاله نیز ظرفیت لازم برای تبدیل تمامی پیله تولیدی منطقه شرق گیلان به پیله خشک و فرایند بعدی یعنی نخ ابریشم را ندارد و اصولاً با توجه به نوسانهای قیمت پیله و نازل بودن قیمت تضمینی و هجوم واسطه ها و تجار غیر بومی از سایر استانها فرایند تبدیل پیله مراحل طبیعی خود را طی می نماید؛ در نتیجه مبالغ زیادی از ارزش افزوده ای که می تواند در این شهرستان به دست آید عملاً از بین می رود.

جدول شماره(21 ـ 3) تعداد کارگاه  اقتصادی به تفکیک سطوح اشتغال

منبع: نتایج تفضیلی سرشماری عمومی کار گاهی استان گیلان 1390، سازمان مدیریت و برنامه ریزی گیلان

3 ـ 3 ـ 1 ـ 2 ـ تولیدات صنعتی

مهمترین تولیدات صنعتی شهرستان لنگرود عبارتند از:

انواع قطعات و اجزاء الکترونیکی، اجزاء و قطعات موتورهای احتراق داخلی، الیاف پلی آمید( نایلون ها )، انواع تریلر کشاورزی، انواع جعبه مقوایی، انواع جوراب، انواع دستگاه آمپلی فایر، انواع کارتن تبدیلی، انواع کیسه و پاکت پلاستیکی، انواع ماشین آلات برای عمل آوری مواد غذایی، انواع محصولات فایبر گلاس، نئوپان، چوب بری، بلوک دیواری، بلوک سقفی، پله سیمانی، تخته لمبه، تراشکاری، تیرچه زیگزاگ سیمانی، چای خشک بسته بندی شده، خوراک آماده دام، درب چوبی پرسی، درب و پنجره پیش ساخته آلمینیومی، دستمال کاغذی جیبی، دفترچه تحریر، روکش شکلات، ریخته گری فلزات رنگین( بجز آلمینیوم)، سایر محصولات فلزی، سایر متنوعات پوشاک، سوسی و کالباس، شکلات، ظروف آلمینیومی، فریز صندوقی (خانگی)، قاب چراغهای روشنایی، قطعات ادوات کشاورزی، قطعات موتور سیکلت، کابل مسی بدون روکش، کارتن بسته بندی، کفپوش سیمانی، موزائیک، کلوچه، لوتزم خانگی و آشپزخانه چوبی، لوله آزبست، لوله بتنی مسلح و ماشین آلات برداشت محصول.

3 ـ 3 ـ 1 ـ 3 ـ معدن

این شهرستان دارای اندیسهای معدن تیتانیوم در چمخاله و باریم، سلیس و تیتان در کومله و مریدان است. معدن شن و ماسه به ظرفیت روزانه 5800 متر مکعب از رودخانه شلمان رود برداشت و استفاده می شود. سایر معادن عبارتند از:

1 ـ سنگ لاشه لیلا کوه در 4 کیلومتری غرب لنگرود به تولید سنگ آذرینی ( گرانیت ) با ذخیره 1,000,000 تن.

2 ـ حاجی سرای کومله معادن مصالح ساختمانی با ذخیره 1,200,000 تن.

3 ـ معدن سنگ لاشه رسوبی ( سیت و ستون ) در کولاک محله واقع در 2 کیلومتری بخش کومله.

3 ـ 3 ـ 1 ـ 4 ـ ناحیه صنعتی اطاقور

این ناحیه در سال 1377 در زمینی به مساحت 6/16 هکتار پیش بینی و عملیات اجرائی آن آغاز شد در حال حاضر 47 واحد صنعتی در این شهرک دارای زمین اختصاصی است. این شهرک در جوار کمربندی لاهیجان ـ لنگرود واقع شده و فاصله آن تا تهران 365، تا بندر انزلی 80، تا رشت و فرودگاه 40، و تا نزدیک ترین راه آهن 195 کیلومتر است.عملیات احداث بنا و شبکه های معابر، آب، برق، فاضلاب و گاز از سال 1382 آغاز گردیده است. از کل مساحت شهرک 7/12 هکتار آن به بخش صنایع اختصاص دارد.در حال حاضر صنایع موجود  در این شهرک عبارتند از:

صنایع فلزی 11 واحد، صنایع غذائی و شیمیایی هر کدام 9 واحد و سایر صنایع عبارتند از صنایع نساجی، برق و الکترونیک، صنایع سلولزی و کانی غیر فلزی.

سیستم های تولید به موقع just - in - time

همزمان با پیشرفت علوم ، مدیریت تولید و اصول برنامه ریزی تولید نیز متناسب با آن در جهت تکامل رشد کرده است . عامل اصلی این تغییرات ، همان بودن  منابع تولید در مقابل نامحدود بودن نیازهای انسان می باشد . دست اندر کاران تولید ، همواره سعی کرده اند تا ازمنابع محدود حداکثر استفاده را ببرند . در این بین سازمانهایی موفق بوده اند که با بهره گرفتن از خلاقیت و بکار گیری روشها وسیاستهای برتر با منابع موجود خود ، نیازها ی بیشتری را ارضاء نمایند و کشورهایی توانسته اند توان اقتصادی خود را افزایش دهنده که ارزش افزوده بیشتری را در این فرایند پدید آورند . د ر این  میان ، نظام تولید به موقع ( JIT ) نظامی است که اخیراً مورد توجه سازمانهای صنعتی و حتی سازمانهای بازرگانی قرا گرفته است و مهمترین علت آن ، افزایش توان رقابتی شرکتهای ژاپنی در اثر توفیق آنها در استفاده از این تفکر می باشد .

هدف ( JIT ) حذف آن دسته از فعالیتهای است که ارزش افزوده در محصول ایجاد نمی کنند یکی از عناصر مهم JIT ، تهیه کنندگان قطعات و مواد می باشد . خرید و تهیه قطعات ، نقش کلیدی و مهمی در موفقیت اجرای استراتژیک JIT دارد زیرا این عامل اثر مستقیمی بر افزایش بهره وری کاهش موجودی در جریان ساخت ، کاهش موجودی انبارها تا حد صفر و کاهش مقادیر خرید دارد . درصورتیکه زمان های تحویل یک تامین کننده مواد یا قطعات ، قابل اطمینان نباشد و یا کیفیت محصول ، پایین باشد ، سیستم JIT دچار تاخیر زیان آور و وقفه خواهد شد .

نظام تولید به موقع ، تفکر و نگرشی نوین در اداره سازمانهای صنعتی است که با اصول تکنیکها و  روش های خاص ، به دنبال حذف کامل اتلاف و افزایش بهره وری در تمامی فعالیتهای داخل و خارج سازمان می باشد .

کوششهای JIT کمکهای موثری در نحوه استقرار اجزاء و همبستگی یا تنظیم نیروی کار فیزیکی ( ماشینها ) در جریان خطوط تولید ارائه می نماید ، در حالی که CIM یا تولید یکپارچه ( کامپیوتری ) به تجدید همبستگی اطلاعات سازمان یافته خاص در قسمتهای عملیاتی  به وسیله  پردازش اطلاعات منسجم توجه دارد .

3-8-2-سیستم های MRP :

حتی اگر MRP بتواند در میان چندین محیط تولید به کار برده شود ، آن در اینجا بعنوان یک ابزار مورد ارجح برای کنترل تولید متنوع بنام تولید jobshop انتخاب  شده است . این روش بر اساس طرح ریی تولید اصلی است که در هدف های عملکردی این طرح جابجا شده است ، که سفارشات خرید برای بخش ها یا مواد خام و سفارشات کار برای منابع هستند . برای محاسبه این روش ، اطلاعات اساسی بسیار زیادی مورد نیاز است ؛ صورت حساب مفصلی از مواد هر محصول ؛ تأخیر تأمین کنند . و زمان اصلی تولید برای هر محصول ؛ مسیرها ( نیازمندیهای منبع ). زمان قبل از رسیدن ظرفیت های محاسبه کافی مورد نیاز صرف می شود تا یک سیستم با یک همچین فلسفهای بهینه شود . پیامد یک بهبود قابل توجه در بهره وری است همان طور که بخش درستی در زمان درست بر ماشین درست می رسد که به وسیله منابع انسانی درست اجرا می شود . مدیران کارگاههای کاری اکنون حرکت نمی کنند تا دنبال قسمت های از بین رفته بگردند و خریداران مجبور نیستند دنبال شوند و سفارشات فوری را بپردازند . هر کسی می تواند کار خودش را بدون فشار و مقدار افزایش یافته واقعی انجام می دهد . MRP یک سیستم حلقه بسته است . زمان بندی به طور موثر بعد از یک آزمایش در دسترس بودن بکار می رود .

MRPI = اولین تولید = در دسترس بودن بخش ها

MRPII = دومین تولید = در دسترس بودن بخش ها و منابع .

شهرک صنعتی لنگرود

این شهرک در 4 کیلومتری لنگرود در نالکیاشهر واقع شده است و 20 هکتار مساحت دارد. هنوز امکانات زیر بنایی آن تکمیل نشده و فاقد برق، تلفن، شبکه گاز، جمع آوری فاضلاب، تصفیه خانه فاضلاب می باشد و فقط تعداد انگشت شماری کارگاه در آن مستقر می باشد.

3 ـ3 ـ 2 ـ صنایع روستایی

در شهرستان لنگرود  جمعاً 584 کارگاه صنایع روستایی مشغول به فعالیت می باشند که از این تعداد کارگاه جمعاً 1019 نفر مشغول به کار می باشند. یاد آوری می شود که از تعداد کارکنان شاغل در بخش فرش و قالی دستباف که 250 کارگاه را شامل می شود، آماری به دست نیامده است.

جدول شماره (22 ـ 3 ) صنایع روستایی

منبع: آمارنامه استان گیلان گزارش وضعیت صنایع روستایی استان گیلان 1390

تعداد مجوزهای تأسیس صنایع غذایی روستایی صادر شده در این شهرستان شامل 62 فقره با اشتغال و سرمایه ثابت به ترتیب 817 و 178 میلیارد ریال بوده است.

همچنین تعداد 149 کارخانه برنجکوبی و 38 کارخانه چایسازی با ظرفیت اسمی 822 تن در شبانه روز در این شهرستان فعالیت داشته اند. در واقع شهرستان لنگرود در رتبه اول را از نظر تعداد کارخانه های چایسازی در استان به خود اختصاص داده است بطوریکه 23 درصد از کارخانه جات و 18 درصد از برگ سبز خریداری شده استان مربوط به این شهرستان بوده است.

3 ـ 3 ـ 2 ـ 1 ـ صنایع روستایی دهستان چاف

جدول شماره(23 ـ 3) وضعیت کارگاههای صنایع روستایی  دهستان چاف و شاغلین آن

اطلاعات مربوط به تعداد شاغلین در دسترس نمی باشد. منبع: آمارنامه استان گیلان گزارش وضعیت صنایع روستایی استان گیلان 1390

3 ـ 3 ـ 2 ـ 2 ـ صنایع روستایی دهستان دیوشل

جدول شماره(24 ـ 3 ) وضعیت کارگاههای صنایع روستایی  دهستان دیوشل و شاغلین آن

اطلاعات مربوط به تعداد شاغلین در دسترس نمی باشد. منبع: آمارنامه استان گیلان گزارش وضعیت صنایع روستایی استان گیلان 1390

3 ـ 3 ـ 2 ـ 3 ـ صنایع روستایی دهستان گل سفید

جدول شماره(25 ـ 3 ) وضعیت کارگاههای صنایع روستایی  دهستان گل سفید و شاغلین آن

ارزیابی عملکردهای مدیریت :

3-9-1- مقدمه :

فورد و تایلور مقدار زیادی عملکردهای مدیریت را ارائه داده اند به منظور اینکه در یک رشد سریع نیازها در یک اقتصاد جهانی واکنش نشان دهند در حالیکه تقاضا بیشتر از عرضه بود . بهره وری در حال رشد شان کافی بود تا با تقاضایی رو در رو شوند که به طور مداوم رو به افزایش بود ، به منظور اینکه حد متوسط استاندارد زندگی بهبود بخشیده شود . طرف دیگر سکه برای بسیاری از مردم ، کاریکنواخت و خسته کننده بود که هدف جهانی سخت بود تا پیدا شود . چارلی چاپلین در فیلم اش بنام « زمان های مدرن » مازاد این عملکردهای مدیریت عملیاتی علمی را شرح می دهد . چه چیزی ویژگی این نوع سازمان دهی بود ؟ کلمات تخصصی و تقسیم کار اینهایی هستند که کمک فورد و تایلور در بهترین شویه را شرح می دهد .در آن زمان ، در شروع قرن بیستم ، تنها نیروهای کار فاقد صلاحیت قابل دسترسی بودند . کارخانه ها مجبور بودند تا به کارگرها در یک کار تکراری ساده آموزش بدهند که به سوی عملکرد تولید بر اساس مسیر طراحی هدایت می شد . تحقیق و طراحی ، فعالیت های تکنیکی و اجرایی متمرکز شده بودند . روش های اداری ترتیب های کاری دقیق رو به جلو بودند . همان طور که موقعیت اقتصادی و اجتماعی تغییر کرده احتمال نداشت تا چیزی که تولید می شود ، فروخته نشود . عرضه بیشتر از تقاضا بود . قدرت از تولید کننده به مشتری تغییر کرده است . رقابت و شرایط کیفیت نیز آموخته می شود . بعلاوه ، کارهای تکراری و ساده شروع به اتوماتیک شدن می کند . پیشرفت تکنیکی به این اتوماتیک سازی و افزایش در هزینه های کارگر اجازه می دهد که مطلوب و مقرون به صرفه است .از نتیجه ، پارامترهای بسیاری همگرا شدند :

• اتوماتیک سازی
• افزایش انعطاف پذیری محدودیت ها ، هزینه ها بر کیفیت تولید
• سطح آموزش و خواسته های کارگان .

3-9-2- تقویت کار :

مجموع فعالیت های منسجم اجرا شده بودند : در عوض یک کارخانه بزرگ که میزان گسترده ای از محصولات را تولید می کند ، یک تجمع از مراکز سود دهی یا واحدهای تجاری شروع به تولید دستی میزان محدود از تولیدات کردند . این دلالت می کند که کارکردهای تکنیکی مجبور است تمرکز زدایی شود . عقیده های مشتری های درونی ، روابط مشتری تأمین کننده بین گروه ها ظاهر می شود .

3-9-3- TQM :

کیفیت یک مزیت رقابتی است . کیفیت فقط به عنوان عملکرد کنترل کیفیت در انتهای مسیر تولید دیده نمی شود ، بلکه به عنوان عملکردی که به سوی ارتقای کل بخش های کارخانه هدایت می شود .

3-9-4- JIT :

توسعه MPR به mrpII

برنامه ریزی منابع تولیدی به واسطه یکسری توسعه تدریجی در عملکرد سیستم MRP تکامل یافته است. این توسعه ها یک روند طبیعی بوده و چندان پیچیده نمی باشند، بطور مثال می توان به اضافه کردن نرم افزار پردازش معاملات به منظور پشتیبانی از خرید، موجودی و عملیات مالی واحد صنعتی اشاره نمود. در توسعه پشتیبانی تصمیم گیری، فرضیات مشابه و قابل توجهی شکل گرفته و رویه های مشابهی در MRP،به کار گرفهت شدند. بدین طریق MRP توسعه پیدا نمود تا از فعالیت هایی مانند برنامه ریزی سرانگشتی ظرفیت(RCCP)، برنامه‌ریزی احتیاجات ظرفیت (CRP)و کنترل فعالیت تولید(PAC) پشتیبانی نماید. کنترل فعالیت تولید، عباراتی است که جامعه کنترل تولید و موجودی آمریکا(APICS) برای کلیه فعالیت هایی که به طور سنتی به کنترل کف کارگاه اطلاق می شوند، برگزیده است.
واژه MRP حلقه بسته بیانگر مرحله ای از توسعه سیستم MRP است که در آن عملیات طراحی سر برنامه تولید، MRP، و برنامه ریزی احتیاجات ظرفیت با عملیات کنترل فعالیت تولید و خرید مرتبط گشته اند. این مدول های اجرایی در بر دارنده قابلیت اندازه گیری ورودی/خروجی، برنامه زمانبندی جزء به جزء و اجرای آن برنامه در کارگاه گزارشات تأخیر برنام از جانب کارگاه یا فروشندگان و پیگیری و کنترل خرید می باشند. حلقه بسته حاکی از آن است که مدول های اجرایی نه تنها بخشی از کل سیستم بوده، بلکه بازخوردهای آنها موجب حفظ دائمی اعتبار برنامه ها می شود.

با توسعه طراحی سربرنامه تولید(به گونه ای که با کلیه برنامه های کلان مرتبط گشته) و نیز با پشتیبانی برنامه ریزی تجاری از نظر مالی، و بالاخره با افزودن برخی مشخصه های مالی به MRP حلقه بسته(بطوری که خروجی هایی مانند گزارش تعهد خرید، بودجه ارسال و پیش بینی موجودی را بتوان بدست آورد)، سیستمی عینیت یافت که در حقیقت یک رویکرد یکپارچه برای مدیریت کلیه منابع تولیدی بود. این MRP توسعه یافته، برنامه ریزی منابع تولیدی یا MRP II نام گرفت. در نتیجه سیستم MRP II ترکیبی از MRP حلقه بسته به علاوه اجزایی برای برنامه ریزی مالی و تجاری. سیستم های جدید MRP II قابلیت تحلیل وضعیت به صورت«چه می شود، اگر» را در حد گسترده ای فراهم می آورند. با این حال، بسیاری از اجزای اضافه شده در بسته های نرم افزاری MRP II در عمل بلااستفاده مانده اند.

یک سیستم مدیریت تولید مانند سیستم MRP II را می توان به عنوان یک جزیره مهم اتوماسیون درتولید، در نظر گرفت. شاهد این مدعا، یکپارچگی است که MRP II در عملیات مختلف تولیدی، از سیستم‌های مالی گرفته تا کف کارگاه،به وجود می اورد. با این وجود MRP II به عنوان یک جزیره اتوماسیون، تا رسیدن به یکپارچگی گسترده CIM کاستی‌های فراوانی دارد.

MRP-II شامل فعالیتهای خرید،برنامه ریزی ظرفیت و زمان بندی اصلی و نیز برنامه ریزی تولید و موجودی نیز می باشد.

بزرگترین مزیت MRP-II ، توانایی آن در کنترل کردن تمامی منابع تولیدی سازمان است. کمیانی IBM به عنوان اولین شرکتی که هم استفاده کننده و هم فروشنده MRP-II بود، نرم افزارهای MAPICS:
Manufacturing accounting Production information Control system
و COPICS:
Communications – oriented production and information control system
را ارائه نمود. هم IBM و هم دیگر شرکت های استفاده کننده از آن، گزارش دادند که توانسته اند به کمک MRP-II سطح موجودیهای خود را تا حد 65 درصد یا بیشتر کاهش دهند. با توجه به توانایی های MRP-II، هم اینک سئوال اصلی این است که آیا MRP-II قادر خواهد بود تا خود را با مفاهیم جدید در تولید نظیر هوش مصنوعی، انطباق دهد؟ و آیا این انطباق ها باعث نخواهند شد تا MRP-II به چیزی غیر از انچه که امروز هست تبدیل گردد؟

مطمئناً MRP-II باید تغییر نماید. و اصولاً می باید MRP-II را نه به صورت مستقل بلکه به عنوان بخشی از یک سیستم بزرگ تر یکپارچه کامپیوتری دید.از این دیدگاه، سه نکته مهم برای بررسی وجود خواهند داشت:

-1 تأثیرات نسل های جدید تکنولوژی

2 - یک فلسفه مدیریتی که نیازمند یکپارچگی بسیاری از زمینه های تولیدی است که در بهبود کل سیستم تولید نقش دارند و نه بخشهای مجزای آن به طور مستقل.

-3 شرایط و فشارهای سخت رقابتی جهت بهبو هر چه بیشتر کیفیت و کاهش هر چه بیشتر پیش زمان های تحویل.