رود خانه بارکیلی رود

شاخه فرعی از رودخانه شلمانرود محسوب می شود و از بخش جنوبی حوضه شلمانرود سر چشمه می گیرد. وسعت حوضه آبریز آن 184 کیلومتر بوده و از بلندترین نقطه با ارتفاع 1585 متر جاری می شود. طول این شاخه 27 کیلومتر بوده و دارای رژیم بارانی است. جریان پایه این رودخانه کمتر از شاخه اصلی شلمانرود است. ولی حجم سیلابها بیش از شاخه شلمانرود اندازه گیری شده است بر روی این رودخانه هیچ ایستگاه اندازه گیری دبی آب احداث نشده است. این رودخانه حوالی روستای خرشتم به شاخه اصلی شلمانرود می پیوندد. در جدول شماره (9 ـ 3) متوسط دبی ماهانه مشاهده می شود که از مردادماه شروع به افزایش نموده ودر مهر ماه به بالاترین حد خود می رسد.

جدول شماره(9 ـ 3 ) معدل بارندگی ماهانه ایستگاههای کلچال و شلمان و ضریب همبستگی آنها بادبی متوسط ماهانه

منبع: سازمان آب منطقه ای استان گیلان 1393

3 ـ 1 ـ 11 ـ 3 ـ رودخانه لنگرود رودخان

بعد از شلمانرود لنگرود رودخان مهمترین منبع آب سطحی در شهرستان لنگرود محسوب می گردد. این رودخانه بیشتر به یک زهکشی طبیعی شباهت دارد. طول این رودخانه 54 کیلومتر بوده و دارای کمترین شیب می باشد( کمتر از 01/0) .این رودخانه بواسطه شیب اندک خود قدرت بالایی نداشته و به دلیل ورود فاضلابهای روستایی و شهری از لحاظ میکروبی به شدت آلوده است. میزان دبی این رودخانه حدود 222 میلیون متر مکعب بدست آمده است.ا ین رودخانه در چمخاله به شلمانرود پیوس ته و به دریا می ریزد. حداکثر دبی روزانه این رودخانه 9/90 متر مکعب در ثانیه اندازه گیری شده است. از لحاظ شوری این رودخانه مشکل عمده ای ندارد.

جدول شماره ( 10 ـ 3  ): ویژگی  اساسی رودخانه لنگرود

بطور کلی نوسان سطح آب خفیف بوده و در مجموع سفره در یک حالت تعادلی قرار دارد، کلا نوسان سالیانه عمق سطح آب زیرزمینی حداکثر2 متر تا حداقل 5/1 متر اندازه گیری شده که معرف تعادل سطح آب زیرزمینی در فصول مختلف است(منصوری،1388 ، 37ـ 36 ).

رودخانه لنگرود یا کهنه سفید رود از جنوب دهستان چاف می گذرد. در دهستان گل سفید رودخانه لنگرود از شمال آن و شلمانرود از جنوب این دهستان به صورت عرضی عبور کرده و به دریای خزر می ریزد. سرشاخه های مهم زیر حوضه رودخانه شلمانرود از ارتفاعات دهستان اطاقور سرچشمه گرفته و نهایتاً شلمانرود را تشکیل می دهند. رودخانه ای که از دهستان لات ولیل عبور می کند سرشاخه های زیر حوضه فرعی شلمانرود از ارتفاعات این دهستان به صورت جنوب غربی، شمال شرقی عبور می کنند، و رودخانه شلمانرود با جهت شرقی و غربی از جنوب و شرق دهستان دریاسر عبور می کند. فقدان رودخانه مهم در دهستان دیوشل از نظر آبهای سطحی در طول دوره گرم سال( بهار و تابستان ) اهالی این دهستان با مشکلاتی مواجه می شوند( معاونت برنامه ریزی، 1390، 1834 ).

ویژگی های انسانی

3 ـ 2 ـ 1 ـ جمعیت و سکونتگاه

شهرستان لنگرود از لحاظ همجواری با دریا، که زمینه ساز توانهای طبیعی فوق العاده ای در منطقه است که در جهت بهره برداری های کشاورز ـ دامپروری ـ صید می باشد که در نهایت می تواند منجر به استقرار صنایع تبدیلی متناسب با فعالیتهای انسانی در منطقه باشد. صنایع مرتبط شیلات ـ نوغانداری ـ برنجکاری ـ چای ـ تولید علوفه و . . . بخش مرکزی عمدتاً شامل تیپ ساحلی بوده که دارای قابلیت‌های مختلفی همچون صیادی ـ بندرگاهی ـ توریستی ـ اسکان شهری ـ حمل ونقل ـ بازرگانی و خدماتی است. موقعیت مطلوب خاک مرغوب، بارش فراوان و اقلیم معتدل از عمده عوامل اسکان و استقرار و بویژه تراکم زیاد جمعیت بشمار می روند. در کلیت هر چه از قسمت دریا به کوهستان پیش رویم شیب زمین افزایش یافته و نواحی کوهستانی عملاً با مشکلات زیادی در راه دخل و تصرف انسانی و دسترسیها  بوجود می آورد. بخش مرکزی شهرستان لنگرود بدلیل داشتن کمترین شیب دارای حداقل مشکلات مرتبط با دسترسی ها بوده و شامل متراکم ترین قسمت شهرستان از لحاظ اسکان جمعیت است.(شکر گزار، 1385، 3).

براساس نتایج سرشماری نفوس و مسکن سال 90، شهرستان لنگرود دارای 44263 خانوار و 137272 نفر جمعیت بوده است. از مجموع جمعیت شهرستان لنگرود 20519 خانوار ( 92037 نفر ) در شهر و 14842 خانوار( 45235 نفر ) در روستا زندگی می کنند.

جدول (11 ـ 3 )جمعیت شهرستان لنگرود بر اساس سرشماری سال 90

منبع: سرشماری نفوس و مسکن سال 90

بررسی نرخ رشد جمعیت شهری و روستایی شهرستان لنگرود طی دوره های سرشماری 65 تا 90 نشان می دهد که نرخ رشد70/0 و مثبت می باشد، نرخ رشد در سال های 75 تا 85 ، 85 تا 90، به ترتیب 25/0- و 03/0- می باشد که نشان دهنده نرخ رشد منفی جمعیت در این سال ها می باشد.نرخ رشد جمعیت شهرنشین در تمام این سالها مثبت بوده و نرخ رشد جمعیت روستایی در تمام سال ها منفی بوده و سیر نزولی داشته است.

جدول شماره(12 ـ 3) تعداد جمعیت و نرخ رشد به تفکیک روستاها طی 90 ـ 65

منبع: سرشماری نفوس و مسکن سال 90

طبق آمار بدست آمده درصد جمعیت شهرنشینی شهرستان لنگرود نشان می دهد که در طی 4 دوره سرشماری 65, 75, 85, 90 رشد آن افزایشی بوده است، و برعکس جمعیت روستانشینی این شهرستان طی این دوره ها کاهش چشم گیری داشته است.

جدول(13 ـ 3 ) درصد شهرنشینی و روستانشینی شهرستان لنگرود

منبع: مرکز آمار ایران 90

جدول شماره ( 14 ـ 3 ) جمعیت مرد و زن، نسبت جنسی، خانوار، بعد خانوار، به تفکیک دهستان

منبع: مرکزآمار ایران : سرشماری عمومی نفوس مسکن شهرستان لنگرود سال 90

جمعیت 6 ساله بالاتر دهستان های مورد مطالعه نشان می دهد که در تمام دهستان ها جمعیت 6 ساله بیشتر زنان بوده نسبت به مردان بیشتر بوده است.  به جز دهستان چاف، که جمعیت 6 ساله مردان آن بیشتر بوده است.

بررسی خصوصیات اقتصادی شهرستان

3 ـ 3 ـ 1 ـ صنعت

شهرستان لنگرود 1/6 درصد جمعیت استان گیلان و 9/6 درصد جمعیت فعال اقتصادی استان را دارا می باشد. این شهرستان جمعاً دارای 7812 کارگاه اقتصادی است که 14/6 درصد از کارگاه های استان را تشکیل می دهد. از این تعداد 5150 واحد در نقاط شهری و 2662 واحد در نقاط روستایی به فعالیت اشتغال دارند.

همچنین از کارگاههای این شهرستان 858 کارگاه تحت مدیریت بخش عمومی قرار دارد که 326 واحد آن در نقاط شهری و 532 واحد در نقاط روستایی واقع شده اند. از 6954 کارگاه تحت مدیریت بخش خصوصی 4824 واحد در نقاط شهری و 2130 واحد در نقاط روستایی قرار دارند.

در این شهرستان 723 خانوار به فعالیت اقتصادی اشتغال دارند که 482 خانوار در نقاط شهری و 241 خانوار در نقاط روستایی ساکن هستند. همچنین 89/4 درصد از کل فعالیتهای اقتصادی خانوارهای استان در این شهرستان انجام می گیرد.

3 ـ 3 ـ 1 ـ 1 ـ اقتصاد صنعت و معدن

از مجموع 7812 کارگاه شهرستان لنگرود 17 درصد یعنی 1118 کارگاه مربوط به امور صنعتی می باشد که از میان آنها تعداد شاغلان 41 کارگاه به 10 نفر یا بالاتر می رسد. از این تعداد نیز تنها 2 کارگاه صنعتی دارای 50 تا 99 نفر شاغل می باشند، بنابراین دامنه فعالیتهای صنعتی شهرستان لنگرود در مقیاس بزرگ گسترش نداشته دارای محدودیت است.

ظرفیت کارخانه چای شهرستان نیز در شبانه روز 431 تن می باشد ولی با توجه به این نکته که حدود 5 ماه از سال برداشت چای وجود ندارد این ظرفیتها بلا استفاده باقی می مانند و از این نظر سودآوری کارخانه های چای و نرخ بازدهی سرمایه را تقلیل می دهند. در برخی از کارگاههای تولید ابریشم عملیات خشک کردن پیله تر به روش سنتی صورت می گیرد ولی این شیوه متناسب با روش های صحیح علمی نبوده و کیفیت نخ ابریشم را، که متعاقباً تولید می شود، به شدت کاهش می دهد. کارخانه صنایع ابریشم شرق گیلان واقع در چمخاله نیز ظرفیت لازم برای تبدیل تمامی پیله تولیدی منطقه شرق گیلان به پیله خشک و فرایند بعدی یعنی نخ ابریشم را ندارد و اصولاً با توجه به نوسانهای قیمت پیله و نازل بودن قیمت تضمینی و هجوم واسطه ها و تجار غیر بومی از سایر استانها فرایند تبدیل پیله مراحل طبیعی خود را طی می نماید؛ در نتیجه مبالغ زیادی از ارزش افزوده ای که می تواند در این شهرستان به دست آید عملاً از بین می رود.

جدول شماره(21 ـ 3) تعداد کارگاه  اقتصادی به تفکیک سطوح اشتغال

منبع: نتایج تفضیلی سرشماری عمومی کار گاهی استان گیلان 1390، سازمان مدیریت و برنامه ریزی گیلان

3 ـ 3 ـ 1 ـ 2 ـ تولیدات صنعتی

مهمترین تولیدات صنعتی شهرستان لنگرود عبارتند از:

انواع قطعات و اجزاء الکترونیکی، اجزاء و قطعات موتورهای احتراق داخلی، الیاف پلی آمید( نایلون ها )، انواع تریلر کشاورزی، انواع جعبه مقوایی، انواع جوراب، انواع دستگاه آمپلی فایر، انواع کارتن تبدیلی، انواع کیسه و پاکت پلاستیکی، انواع ماشین آلات برای عمل آوری مواد غذایی، انواع محصولات فایبر گلاس، نئوپان، چوب بری، بلوک دیواری، بلوک سقفی، پله سیمانی، تخته لمبه، تراشکاری، تیرچه زیگزاگ سیمانی، چای خشک بسته بندی شده، خوراک آماده دام، درب چوبی پرسی، درب و پنجره پیش ساخته آلمینیومی، دستمال کاغذی جیبی، دفترچه تحریر، روکش شکلات، ریخته گری فلزات رنگین( بجز آلمینیوم)، سایر محصولات فلزی، سایر متنوعات پوشاک، سوسی و کالباس، شکلات، ظروف آلمینیومی، فریز صندوقی (خانگی)، قاب چراغهای روشنایی، قطعات ادوات کشاورزی، قطعات موتور سیکلت، کابل مسی بدون روکش، کارتن بسته بندی، کفپوش سیمانی، موزائیک، کلوچه، لوتزم خانگی و آشپزخانه چوبی، لوله آزبست، لوله بتنی مسلح و ماشین آلات برداشت محصول.

3 ـ 3 ـ 1 ـ 3 ـ معدن

این شهرستان دارای اندیسهای معدن تیتانیوم در چمخاله و باریم، سلیس و تیتان در کومله و مریدان است. معدن شن و ماسه به ظرفیت روزانه 5800 متر مکعب از رودخانه شلمان رود برداشت و استفاده می شود. سایر معادن عبارتند از:

1 ـ سنگ لاشه لیلا کوه در 4 کیلومتری غرب لنگرود به تولید سنگ آذرینی ( گرانیت ) با ذخیره 1,000,000 تن.

2 ـ حاجی سرای کومله معادن مصالح ساختمانی با ذخیره 1,200,000 تن.

3 ـ معدن سنگ لاشه رسوبی ( سیت و ستون ) در کولاک محله واقع در 2 کیلومتری بخش کومله.

3 ـ 3 ـ 1 ـ 4 ـ ناحیه صنعتی اطاقور

این ناحیه در سال 1377 در زمینی به مساحت 6/16 هکتار پیش بینی و عملیات اجرائی آن آغاز شد در حال حاضر 47 واحد صنعتی در این شهرک دارای زمین اختصاصی است. این شهرک در جوار کمربندی لاهیجان ـ لنگرود واقع شده و فاصله آن تا تهران 365، تا بندر انزلی 80، تا رشت و فرودگاه 40، و تا نزدیک ترین راه آهن 195 کیلومتر است.عملیات احداث بنا و شبکه های معابر، آب، برق، فاضلاب و گاز از سال 1382 آغاز گردیده است. از کل مساحت شهرک 7/12 هکتار آن به بخش صنایع اختصاص دارد.در حال حاضر صنایع موجود  در این شهرک عبارتند از:

صنایع فلزی 11 واحد، صنایع غذائی و شیمیایی هر کدام 9 واحد و سایر صنایع عبارتند از صنایع نساجی، برق و الکترونیک، صنایع سلولزی و کانی غیر فلزی.

سیستم های تولید به موقع just - in - time

همزمان با پیشرفت علوم ، مدیریت تولید و اصول برنامه ریزی تولید نیز متناسب با آن در جهت تکامل رشد کرده است . عامل اصلی این تغییرات ، همان بودن  منابع تولید در مقابل نامحدود بودن نیازهای انسان می باشد . دست اندر کاران تولید ، همواره سعی کرده اند تا ازمنابع محدود حداکثر استفاده را ببرند . در این بین سازمانهایی موفق بوده اند که با بهره گرفتن از خلاقیت و بکار گیری روشها وسیاستهای برتر با منابع موجود خود ، نیازها ی بیشتری را ارضاء نمایند و کشورهایی توانسته اند توان اقتصادی خود را افزایش دهنده که ارزش افزوده بیشتری را در این فرایند پدید آورند . د ر این  میان ، نظام تولید به موقع ( JIT ) نظامی است که اخیراً مورد توجه سازمانهای صنعتی و حتی سازمانهای بازرگانی قرا گرفته است و مهمترین علت آن ، افزایش توان رقابتی شرکتهای ژاپنی در اثر توفیق آنها در استفاده از این تفکر می باشد .

هدف ( JIT ) حذف آن دسته از فعالیتهای است که ارزش افزوده در محصول ایجاد نمی کنند یکی از عناصر مهم JIT ، تهیه کنندگان قطعات و مواد می باشد . خرید و تهیه قطعات ، نقش کلیدی و مهمی در موفقیت اجرای استراتژیک JIT دارد زیرا این عامل اثر مستقیمی بر افزایش بهره وری کاهش موجودی در جریان ساخت ، کاهش موجودی انبارها تا حد صفر و کاهش مقادیر خرید دارد . درصورتیکه زمان های تحویل یک تامین کننده مواد یا قطعات ، قابل اطمینان نباشد و یا کیفیت محصول ، پایین باشد ، سیستم JIT دچار تاخیر زیان آور و وقفه خواهد شد .

نظام تولید به موقع ، تفکر و نگرشی نوین در اداره سازمانهای صنعتی است که با اصول تکنیکها و  روش های خاص ، به دنبال حذف کامل اتلاف و افزایش بهره وری در تمامی فعالیتهای داخل و خارج سازمان می باشد .

کوششهای JIT کمکهای موثری در نحوه استقرار اجزاء و همبستگی یا تنظیم نیروی کار فیزیکی ( ماشینها ) در جریان خطوط تولید ارائه می نماید ، در حالی که CIM یا تولید یکپارچه ( کامپیوتری ) به تجدید همبستگی اطلاعات سازمان یافته خاص در قسمتهای عملیاتی  به وسیله  پردازش اطلاعات منسجم توجه دارد .

3-8-2-سیستم های MRP :

حتی اگر MRP بتواند در میان چندین محیط تولید به کار برده شود ، آن در اینجا بعنوان یک ابزار مورد ارجح برای کنترل تولید متنوع بنام تولید jobshop انتخاب  شده است . این روش بر اساس طرح ریی تولید اصلی است که در هدف های عملکردی این طرح جابجا شده است ، که سفارشات خرید برای بخش ها یا مواد خام و سفارشات کار برای منابع هستند . برای محاسبه این روش ، اطلاعات اساسی بسیار زیادی مورد نیاز است ؛ صورت حساب مفصلی از مواد هر محصول ؛ تأخیر تأمین کنند . و زمان اصلی تولید برای هر محصول ؛ مسیرها ( نیازمندیهای منبع ). زمان قبل از رسیدن ظرفیت های محاسبه کافی مورد نیاز صرف می شود تا یک سیستم با یک همچین فلسفهای بهینه شود . پیامد یک بهبود قابل توجه در بهره وری است همان طور که بخش درستی در زمان درست بر ماشین درست می رسد که به وسیله منابع انسانی درست اجرا می شود . مدیران کارگاههای کاری اکنون حرکت نمی کنند تا دنبال قسمت های از بین رفته بگردند و خریداران مجبور نیستند دنبال شوند و سفارشات فوری را بپردازند . هر کسی می تواند کار خودش را بدون فشار و مقدار افزایش یافته واقعی انجام می دهد . MRP یک سیستم حلقه بسته است . زمان بندی به طور موثر بعد از یک آزمایش در دسترس بودن بکار می رود .

MRPI = اولین تولید = در دسترس بودن بخش ها

MRPII = دومین تولید = در دسترس بودن بخش ها و منابع .

شهرک صنعتی لنگرود

این شهرک در 4 کیلومتری لنگرود در نالکیاشهر واقع شده است و 20 هکتار مساحت دارد. هنوز امکانات زیر بنایی آن تکمیل نشده و فاقد برق، تلفن، شبکه گاز، جمع آوری فاضلاب، تصفیه خانه فاضلاب می باشد و فقط تعداد انگشت شماری کارگاه در آن مستقر می باشد.

3 ـ3 ـ 2 ـ صنایع روستایی

در شهرستان لنگرود  جمعاً 584 کارگاه صنایع روستایی مشغول به فعالیت می باشند که از این تعداد کارگاه جمعاً 1019 نفر مشغول به کار می باشند. یاد آوری می شود که از تعداد کارکنان شاغل در بخش فرش و قالی دستباف که 250 کارگاه را شامل می شود، آماری به دست نیامده است.

جدول شماره (22 ـ 3 ) صنایع روستایی

منبع: آمارنامه استان گیلان گزارش وضعیت صنایع روستایی استان گیلان 1390

تعداد مجوزهای تأسیس صنایع غذایی روستایی صادر شده در این شهرستان شامل 62 فقره با اشتغال و سرمایه ثابت به ترتیب 817 و 178 میلیارد ریال بوده است.

همچنین تعداد 149 کارخانه برنجکوبی و 38 کارخانه چایسازی با ظرفیت اسمی 822 تن در شبانه روز در این شهرستان فعالیت داشته اند. در واقع شهرستان لنگرود در رتبه اول را از نظر تعداد کارخانه های چایسازی در استان به خود اختصاص داده است بطوریکه 23 درصد از کارخانه جات و 18 درصد از برگ سبز خریداری شده استان مربوط به این شهرستان بوده است.

3 ـ 3 ـ 2 ـ 1 ـ صنایع روستایی دهستان چاف

جدول شماره(23 ـ 3) وضعیت کارگاههای صنایع روستایی  دهستان چاف و شاغلین آن

اطلاعات مربوط به تعداد شاغلین در دسترس نمی باشد. منبع: آمارنامه استان گیلان گزارش وضعیت صنایع روستایی استان گیلان 1390

3 ـ 3 ـ 2 ـ 2 ـ صنایع روستایی دهستان دیوشل

جدول شماره(24 ـ 3 ) وضعیت کارگاههای صنایع روستایی  دهستان دیوشل و شاغلین آن

اطلاعات مربوط به تعداد شاغلین در دسترس نمی باشد. منبع: آمارنامه استان گیلان گزارش وضعیت صنایع روستایی استان گیلان 1390

3 ـ 3 ـ 2 ـ 3 ـ صنایع روستایی دهستان گل سفید

جدول شماره(25 ـ 3 ) وضعیت کارگاههای صنایع روستایی  دهستان گل سفید و شاغلین آن